කොරොන වයිරස් වසංගතය ලොව මෙතෙක් දුටු විශාලතම දේශපාලන නායකත්ව පරීක්ෂණය විය හැකිය.
පෘථිවියේ සිටින සෑම නායකයෙක්ම එකම තර්ජනයකට මුහුණ පා සිටී. සෑම නායකයෙක්ම තමන්ගේම ආකාරයෙන් හා වෙනස් ආකාරයකින් ප්‍රතික්‍රියා කරයි. එහි ප්‍රතිඵල අනුව සෑම නායකයෙකුම විනිශ්චය කරනු ඇත.
ජර්මානු චාන්සලර් ඇන්ජෙලා මර්කල් මේ සම්බන්ධයෙන් විද්‍යාව වැළඳ ගනී. බ්‍රසීල ජනාධිපති ජෙයාර් බොල්සොනාරෝ එය ප්‍රතික්ෂේප කරයි. හිටපු එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ දෛනික කෙටි විස්තර කිරීම් සර්කස් වැනිය ඉන්දීය අගමැති නරේන්ද්‍ර මෝදි බිලියන 1.3 ක ජනතාවක් අගුලු දමා තිබියදීත් කිසිඳු සාකච්ඡාවක් පවත්වන්නේ නැත.
නවසීලන්තයේ 39 හැවිරිදි අගමැතිනිය ජසින්ඩා ආඩර්න් තමාගේම මාවතක් සකස් කරමින් සිටී. ඇයගේ නායකත්ව විලාසය අර්බුදයකදී මිනිසුන් තමන්වම රැක ගැනීමට පෙළඹෙන සංවේදනයකි. ඇගේ පණිවිඩ පැහැදිලි, ස්ථාවර සහ සන්සුන් ය. ඇගේ ප්‍රවේශය චිත්තවේගී මට්ටමින් ඇගේ ජනතාව සමඟ අනුනාද වීම පමණක් නොවේ. ඒවා කැපී පෙනෙන ලෙස හොඳින් සහ විශිෂ්ට ලෙස ඡනතාව විසින්ම ක්‍රියාත්මක කර ඇත.
1999 සිට 2008 දක්වා නවසීලන්තයේ අගමැතිනී හෙලන් ක්ලාක් කීවේ,
‘‘ආර්ඩර්න් “තමන්ට දේශනා නොකරන බව” මිනිසුන්ට දැනේ. ඒ වෙනුවට ඇය ඔවුන් සමඟ සිටගෙන සිටින බව මිනිසුන්ට දැනේ. මොකද ‘‘ඇය "සන්නිවේදකයෙක්" බව ක්ලාක් තවදුරටත් සඳහන් කළ අතර ආර්ඩර්න් සන්නිවේදනය පිළිබඳ උපාධියක් ලබා ගත් කෙනෙක් !.
නායකයින් ඇති කිරීමට හෝ බිඳ දැමීමට හේතු වන අර්බුදය තමයි ‘‘සන්නිවේදනය” ! . ජසින්ඩා ‘‘ සන්නිවේදනය ‘‘ වී හමාරය.
ආර්ඩර්න්ගේ නවතම ඉදිරිපත් කිරීම් වලින් එකක් වන්නේ නවතම තොරතුරු සපයන ෆේස්බුක් සාකාච්ඡාය. පණිවිඩය, සජීවී චැට් ය. මාර්තු අගදී ඇය පැවැත්වූ Face Book සැසියකදී, නවසීලන්තය අගුලු දැමීමට සූදානම් කර තිබිනි, ඇය සිය නිවසේදී හොඳින් ඇඳ පැළඳ තම කුඩා දියණිය ඇඳ මත තැබුවා, අණතුරුව ජසින්ඩා පැහැදිලි කළාය “අපි හැංගෙන්න ලෑස්තිවෙලා ඉම්මු. ”
එවැනි දෙයක් එවැනි අභිනයක් ඇය අපේම කෙනෙක් බවට පත්කරනු ඇත. පසුව ආර්ඩින් මෙසේ කීවාය.
මේක බුබුලක් ! “මේ කාලය තුළ ඔබේ ජීවිතයේ නියතව සිටින මිනිසුන්” ගැන සිතන්න. ඔබේ බුබුලෙන් පිටත සිටින අය කෙරෙහි “ඔබට දැනටමත් COVID-19 ඇතිවාක් මෙන් ක්‍රියා කරන්න” වැනි උපකාරී සංකල්ප ඇය හඳුන්වා දුන්නාය. ඇය එමගින් මිනිසුන්ගේ සිත්සතන් අවදානමකට සුදානම් කලාය. එමෙන්ම පැනවීමට නියමිත දැඩි අගුලුලෑම් හා සංචරන සීමාවන් ඇය සාධාරණීය කලේ මේ අයුරිනි.
‘‘ඔබ ඔබේ ප්‍රදේශයේම සිටිය යුතුයි ! . මක්නිසාද ඔබ යම් දුර බැහැර ගමනාන්තයකට යනවිට ඔබේ වාහනය කැඩී ගියහොත් කුමක් වේද? ක්‍රීඩා පිටියකට නොගොස් සිටීමට ඇත්තෙන්ම අමාරු බව මවක ලෙස මා දන්නා නමුත් ඒ සමගම වෛරසයට මතුපිට පැය 72 ක් ජීවත් විය හැකි බවත් දනිමි.
අගුලු දැමීම සති කිහිපයක් පවතීවි. ඔබ නිවෙස් තුළ රැඳී සිටීමට පටන් ගන්නා විටත් නඩු තියුනු ලෙස ඉහළ යාවි. මොකද, කොරෝනා වයිරසය හැසිරෙන්නෙ එහෙම නිසා ! ඒ වගේම, “අවම වශයෙන් දින 10 ක් වත්, ඔබ ස්වයං හුදකලාව සඳහා ගත කිරීමට දරන සෑම උත්සාහයකම ධනාත්මක ප්‍රතිලාභ අපට දකින්න වෙන එකක් නෑ. නමුත්, අධෛර්යමත් නොවන්න, ”ඇය පැවසුවාය.
ආර්ඩර්න් අනෙකුත් ඉහළ නිලධාරීන් සහ මාධ්‍යවේදීන් සමඟ වඩාත් විධිමත් හා සාම්ප්‍රදායික ලෙස දිනපතා දැනුවත් කිරීම් සිදු කරන අතර, ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්මෙන් මාධ්‍යවේදීන්ට නිගා කරන්නේ හෝ පැන පැන පහරදෙන්නේ නැත. මෑතකදී පැවති කෙටි මාධ්‍ය සාකච්ඡාවකදී වාර්තාකරුවෙකුට ඔහුගේ ප්‍රශ්නය අමතක වූ විට, ඇය කීවේ “ ඔබ ඊයේ හොඳින් නිදාගෙන නෑ” යනුවෙනි.
ඇය වැරදි තොරතුරු ලබා නොගනී. ඇය කිසිවෙකුට දොස් නොකියයි. ඇය සැනසිලිදායක සටහන් ඉදිරිපත් කරන අතරම, සෑම දෙනාගේම අපේක්ෂාවන් කළමනාකරණය කිරීමට උත්සාහ දරයි. ඇය වරක මෙසේ කීවාය.
“වෙලින්ටන් වික්ටෝරියා විශ්ව විද්‍යාලයේ ජාත්‍යන්තර සබඳතා විශාරදයෙකු වන වැන් ජැක්සන් මට විද්‍යුත් තැපෑලෙන් ලිවීය. අපේ යහපත් දේවදූතයන් කෙරෙහි සමාජය යොමු කරන්න -‘ එකිනෙකාට කරුණාවන්ත වන්න ’සහ කරුණාව ගැනම හිතන්න. මම හිතන්නේ ඒක තමයි ඔබ තේරුම් ගැනීමට වුවමනාම වඩා වැදගත් කාරණය සහ ඒක අපේ දේශීය ආකල්පයක්, අනෙකාට කරුණාවන්ත වීම ”
මාර්තු මාසයේ සිට නවසීලන්තය සුවිශේෂී වී ඇත්තේ අනෙකුත් බොහෝ රටවල් වල ඉලක්කය කරගත් පරිදි කොරෝනා වයිරස් රෝගීන්ගේ වක්‍රය සමතලා කිරීම පමණක් සෑහිමකට පත්නොවී වෛරසය මුළුමනින්ම තුරන් කිරීම සඳහා වූ ජාතික ඉලක්කය සකස් කිරීම තුළ ය. තවද එය සිදු කිරීමේ මාවතක් ඇයට තිබිනි. ඇය COVID-19 පරීක්ෂණය පුළුල් කලාය. නමුත් සෞඛ්‍ය පද්ධතියට අධික ලෙස බර පැටෙව්වේ නැත. අප්‍රේල් මස මුලදී නව රෝගීන් වේගයෙන් පහත වැටිනි. මෙය ලියන විට මිලියන 12 කට ආසන්න ජනගහනයෙන් 12 දෙනෙක් පමණක් මිය ගොසිනි.
ඇගේ ගමන් මාර්ගයට අනුව දකුණු පැසිෆික් සාගරයේ පතුලේ සාපේක්ෂව හුදකලා වූ දූපත් සමූහයක් ලෙස නවසීලන්තය වෛරසය තුරන් කිරීමට වාසිදායක තත්ත්වයක සිටියේය.
ආර්ඩර්න්ගේ රජය වහාම තීරණාත්මක පියවර ගත්තේය. නවසීලන්තය වෛරසය පැතිරීම ආරම්භ වීමට පෙර බොහෝ රටවලට වඩා බොහෝ කලකට පෙර ජාතික අගුලු දැමීමක් සිදු කළ අතර නවසීලන්තය එහි ප්‍රථම වෛරසය ආසාදිතයා වාර්තා කිරීමට පෙර පෙබරවාරි මස මුලදී චීනයෙන් පැමිණෙන සියලු සංචාරකයින් තහනම් කළේය. මාර්තු මැද භාගයේදී එය සියළුම රටවල්වලට තම දේශසීමා වසා දැමූ අතර, දේශීයව සියලු රාජ්‍ය හා ජනතා සංචරන දැඩි ලෙස සීමා කලේය.
ජාත්‍යන්තර සබඳතා පිළිබඳ විශාරදයෙකු වන ජැක්සන් පැවසුවේ අර්බුදය ආරම්භයේදී ආර්ඩර්න් සිය සිව්-මට්ටමේ අනතුරු ඇඟවීමේ පද්ධතිය හඳුන්වා දීමට ගත් තීරණය “මනෝවිද්‍යාත්මකව ඡනතාව සූදානම් කර තැබීමකි. එය , “ට්‍රම්ප්ගේ මම අද කුමක් කරන්නද” යන ප්‍රවේශයට වඩා බොහෝ වෙනස්ය.
ආර්ඩ්න් විදේශයන්හි ජනප්‍රිය වෙමින් සිටියදී “නිවසේදී ධ්‍රැවීකරණය විය. අප්‍රේල් මස මුල් භාගයේදී වෙළඳපොල පර්යේෂණ සමාගමක් වන කොල්මර් බ්රන්ටන් විසින් කරන ලද එක් සමීක්ෂණයකින් හෙළි වූයේ නවසීලන්ත වැසියන්ගෙන් සියයට 88 ක්ම COVID-19 පිළිබඳව නිවැරදි තීරණ ගැනීමට ජසින්ඩාගේ රජය විශ්වාස කරන බවත්, වසංගතයට රජය දක්වන ප්‍රතිචාරය සියයට 84 ක් අනුමත කළ බවත්ය. කෙටිකාලීන වසා දැමීම්වල ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන් බොහෝ දෙනෙකුට ආර්ථික වේදනාවක් දැනුනද නවසීලන්ත පුරවැසියන් රජයේ ප්‍රතිපත්ති වලට සහයෝගය දැක්වීමට ඉදිරිපත් වෙමින් සිටියහ.
“උපායමාර්ගික තීරණ ගැනීම සහ අර්බුද හමුවේ තීරණ ගැනීම බෙහෙවින් වෙනස් ය. ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ බොහෝ දුරට නරකම ලෙස ලෝකය වෙනස් වීමට නියමිතයි. මහා අවපාතයක් පෙනෙන්නට ඇති නමුත් එය නොවැළැක්විය හැකිය. . මෙම අර්බුදයෙන් ගැලවීම යනු නිර්භීත නව ලෝකයක් සඳහා වූ දිගු ක්‍රියාවලියක එක් පියවරක් පමණි. ”
@ උපාලි ජයසිංහ
