වත්මන් රජය බලයට පත් වූයේ දූෂණය පිටුදැකීම සහ යහපාලනය තහවුරු කිරීමේ මූලික පොරොන්දු මතය.
එහෙත්, දිනෙන් දින හෙළිදරව් වන සිදුවීම් පෙන්වා දෙන්නේ, රාජ්‍ය සම්පත් කළමනාකරණයේදී රාජපක්ෂ යුගයේදී දැකිය හැකි වූ දූෂණයේ සහ වංචාවේ සලකුණුම අදටත් නොනැසී පවතින බවයි. ඇතැමුන්ට මෙය ආණ්ඩුවට දොස් පැවරීමක් ලෙස පෙනුනද, වත්මන් රජයේ නිලධාරීන්ගේ ක්‍රියාකලාපය නිසා රාජ්‍ය ටෙන්ඩර් ක්‍රමවේදයන් අමු අමුවේම උල්ලංඝනය කරමින්, මහජන මුදල් අවදානමට ලක් කිරීම බරපතළ තත්ත්වයකි.
රුපියල් බිලියන 40 ක ටෙන්ඩරය:
දින 12 ක කඩිනම් කිරීමේ අභිරහස
මුදල්, සැලසුම් සහ ආර්ථික සංවර්ධන අමාත්‍යාංශය විසින් ඩීසල් බලයෙන් ක්‍රියාත්මක වන ද්විත්ව කැබ් රථ 1,775 ක් මිලදී ගැනීම සඳහා වූ බිලියන ගණනක ටෙන්ඩරයක් පසුගිය ඔක්තෝබර් 23 වන බ්‍රහස්පතින්දා ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. මෙහි වඩාත් සැක කටයුතුම කාරණය වන්නේ, උනන්දුවක් දක්වන පාර්ශ්වයන්ට සිය ලංසු ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා ලබා දී ඇත්තේ අතිශය කෙටි දින 12 ක කාලසීමාවක් පමණක් වීමයි.
- ටෙන්ඩරය ප්‍රකාශයට පත් කළ දිනය: 2025 ඔක්තෝබර් 23
- ලංසු භාරගන්නා අවසාන දිනය හා වේලාව: 2025 නොවැම්බර් 4, ප.ව. 2:00
සන්ඩේ ටයිම්ස් පුවත්පතේ පරීක්ෂණවලට අනුව, ස්වයංක්‍රීය සම්ප්‍රේෂණ ද්විත්ව කැබ් රථයක වත්මන් විකුණුම් මිල රුපියල් මිලියන 23 ත් 24.7 ත් අතර පවතී. එම අඩුම මිල ගණන් මත ගණනය කළද, මෙම ටෙන්ඩරයේ වටිනාකම රුපියල් බිලියන 40.8 කි. මෙවැනි දැවැන්ත ව්‍යාපෘතියක් සඳහා ලංසු සකස් කිරීමට සහ රුපියල් මිලියන 50 ක් වැනි විශාල ලංසු තැන්පතුවක් සැපයීමට සාමාන්‍යයෙන් සති ගණනක කාලයක් අවශ්‍ය වේ. දින 12 ක කෙටි කාලසීමාව ඇත්තෙන්ම අසාමාන්‍ය වන අතර, එයින්ම පෙන්නුම් කරන්නේ ටෙන්ඩරයට තරඟ කිරීමට බලාපොරොත්තු වන නව සමාගම් බැහැර කිරීමේ පැහැදිලි උත්සාහයකි.
මෙම කෙටි කාලසීමාව හේතුවෙන්, ටෙන්ඩර් ක්‍රමවේදයේ සම්මත පියවරක් වන, විභව ලංසුකරුවන්ගේ ගැටලු සාකච්ඡා කිරීමට අවස්ථාව සලසන පූර්ව-ලංසු රැස්වීමක් පැවැත්වීමට අවස්ථාවක් නොමැති බවද තහවුරු වී ඇත. මෙය, රජයේ මිලදී ගැනීම්වල මූලික විනිවිදභාවය උල්ලංඝනය කිරීමකි.
තරඟකාරිත්වය සීමා කරන "සූදානම් කළ" සුදුසුකම් නිර්ණායක
ටෙන්ඩරය සඳහා වන සුදුසුකම් නිර්ණායක, යම්කිසි තනි සැපයුම්කරුවෙකුට වාසි සැලසීමට හිතාමතාම සකස් කර ඇති බවට දැඩි සැකයක් මතුව ඇත.
සීමා සහිත පිරිවැටුම් කාල රාමුව
ලංසුකරුවා 2017-2019 කාලය තුළ රුපියල් බිලියන 10 ක අවම සාමාන්‍ය වාර්ෂික පිරිවැටුමක් පවත්වා තිබිය යුතුය. මෙම කාල රාමුව, වාහන ආනයන තහනමට පෙර කාලය ඉලක්ක කර ගෙන ඇත. වාහන ආනයන තහනම නිසා මේ වන විට වෙළඳපොළට පිවිස ඇති නව සමාගම් සහ ව්‍යාපාරිකයන් වහාම නුසුදුස්සෙකු බවට පත් කිරීමට මෙම සීමාව හේතු වේ.
සෘජු හිමිකාරිත්වය සහිත සේවා මධ්‍යස්ථාන
ටෙන්ඩරය ඉල්ලා සිටින්නේ ලංසුකරු විසින් සෘජු හිමිකාරිත්වය යටතේ රට පුරා අවම වශයෙන් සේවා සහ අලුත්වැඩියා මධ්‍යස්ථාන දහයක් පවත්වාගෙන යා යුතු බවයි. ඉන් පහක් බස්නාහිර පළාතෙන් පිටත පිහිටිය යුතුය. "ෆ්‍රැන්චයිස් හෝ අනුබද්ධිත ආයතන පිළිගත නොහැක" යනුවෙන් පැහැදිලිව සඳහන් කර තිබීම, ශ්‍රී ලංකාවේ එවැනි අවශ්‍යතා සපුරාලීමට හැකි වන්නේ තනි, සුප්‍රසිද්ධ මෝටර් රථ යෝධයෙකුට පමණක් බවට සහතික කරයි.
මෙම අසාමාන්‍ය හා දැඩි නීතිරීති, ටෙන්ඩරය පැහැදිලිවම "ස්ථාවර කර ඇති" හෝ "සූදානම් කර ඇති" බවට වූ මහජන විරෝධය සනාථ කරයි.
ටෙන්ඩරය පිටුපස ඇති නිලධාරියාගේ සැක කටයුතු පසුබිම
මෙම ටෙන්ඩරය මෙහෙයවන ඉහළම මහා භාණ්ඩාගාර නිලධාරියාගේ පත්වීම සහ අතීතය පිළිබඳවද බරපතළ ප්‍රශ්න මතුවී ඇත. මෙම නිලධාරියා, මීට පෙර මතභේදාත්මක චරිතයක් වන නාලක ගොඩහේවා විසින් සුරැකුම්පත් හා විනිමය කොමිෂන් සභාවට (SEC) බඳවා ගැනීමට පෙර ඕස්ට්‍රේලියාවේ අඩු අවධානයක් යොමු වූ රැකියා ගණනාවක් දැරූ අයෙකි. ගොඩහේවා යනු හිටපු රාජපක්ෂ පාලනයට සම්බන්ධ, SEC අරමුදල් අවභාවිත කළ බවට චෝදනා ලැබූ චරිතයක් බව සඳහන් කළ යුතුය.
මෙම නිලධාරියා, පසුගිය මාස දොළහ තුළ විශාල ලාභයක් ලබා ඇති බව වාර්තා වන ආයෝජන හිමිකාර සමාගමක හිටපු සේවකයෙකු බවට වූ වාර්තා, රුපියල් බිලියන 40 ක ටෙන්ඩරයේ විනිවිදභාවය සහ ක්‍රියාවලියේ අඛණ්ඩතාව පිළිබඳව බරපතල ප්‍රශ්න මතු කරයි.
ව්‍යසනයක් කරා යන මාවත
ටෙන්ඩරය සඳහා නිල හේතුව ලෙස භාණ්ඩාගාර ලේකම්වරයා විසින් ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ, කෘෂිකර්මාන්තය, වාරිමාර්ග, ඉඩම් සහ වන සංරක්ෂණය වැනි අංශවල "කඩිනම් හා කාර්යක්ෂම" සංවර්ධන කටයුතු සඳහා අවශ්‍ය වාහන සපයා ගැනීමයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම උදාර අරමුණ, කෙටි කාලසීමාව, සීමාකාරී සුදුසුකම් නිර්ණායක සහ විනිවිදභාවය නොමැතිකම වැනි පැහැදිලි ගැටලු නිසා සම්පූර්ණයෙන්ම යටපත් වී ඇත.
මෙම ක්‍රියාවලිය රාජ්‍ය මිලදී ගැනීම් පිළිබඳ නීති උල්ලංඝනය කරනවා පමණක් නොව, මහජන මුදල් බිලියන ගණනක් අවදානමට ලක් කරයි. දූෂණ විරෝධී කණ්ඩායම් දැනටමත් සම්පූර්ණ විමර්ශනයක් සඳහා ටෙන්ඩරය වහාම අත්හිටුවන ලෙස ඉල්ලා ඇත.
පැරණි දූෂිත ක්‍රමවේදවලටම නැවත යොමු වෙමින්, තමන් බලයට පත් කළ මූලික පොරොන්දුව කඩ කිරීම, වත්මන් රජය ඉදිරියේදී විශාල මහජන විරෝධයක් සහ දේශපාලන ව්‍යසනයකට මුහුණ දෙන බවට වූ පැහැදිලි අනතුරු ඇඟවීමකි. මහජන මුදල් පිළිබඳ විශ්වාසය දිනා ගැනීමට අපොහොසත් වන ඕනෑම රජයකට ස්ථාවරත්වයක් බලාපොරොත්තු විය නොහැක.
