ශ්‍රී ලංකාවේ සාහිත්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ විශිෂ්ට ගත්කතුවරියක, ගුවන් විදුලි නාට්‍ය රචිකාවක මෙන්ම
මානව හිතවාදී පරිත්‍යාගශීලිනියක වූ සෝමා ජයකොඩි මහත්මිය ඊයේ (27) සිය දිවි සැරිය නිමා කළාය.
ඇය මිය යන විට 76 වැනි වියේ පසුවිය.
සිය නිර්මාණ තුළින් පාඨකයන් අතර විශාල ජනප්‍රියත්වයක් ලබා සිටි සෝමා ජයකොඩි ලේඛිකාව, දශක හයකට අධික කාලයක් තුළ ශ්‍රී ලාංකීය සාහිත්‍යය පෝෂණය කළ සුවිශේෂී චරිතයකි.
අහිමි ආදරයෙන් නවකතා බිහිවීම
ඇගේ ලේඛන කලාවේ මූලයන් වූයේ ජීවිතයේ මුල් අවධියේදී මුහුණ දුන් අහිමිවීම් සහ අත්දැකීම් බව බොහෝ විචාරකයන් පෙන්වා දෙයි. වයස අවුරුදු 13දී 'බැති කුසුම්' සඟරාවේ කවි පන්තියක් පළ කරමින් ලේඛන කලාවට පිවිසි ඇය, නවකතා, ළමා අධ්‍යාපන ග්‍රන්ථ, ළමා කවි, යොවුන් කතා, ඉතිහාස කතා, බෞද්ධ කතා, චරිත කතා හා ගුවන් නාට්‍ය ඇතුළු විවිධ සාහිත්‍යාංගයන් ඔස්සේ කෘති රචනා කළාය.
ඇයගේ නවකතා 343ක් (පරිවර්තන ඇතුළුව) පමණ රචනා කර ඇති බවට වාර්තා වන අතර, ඇගේ ජනප්‍රියතම නිර්මාණ අතරට 'රන්ගිර', 'මදාරා', 'කර්නල්ගේ බිරින්දෑවරු' (1, 2), 'බලවත්තු සහ බවලත්තු', 'කැඟරුවෝ අප්පච්චි', 'ලා දළු බෝපත්', 'නික්මයාම', 'සිදුහත් යසෝදරා', 'රාජාභවතු ධම්මිකෝ', 'නික්ම ගිය මිනිසා' සහ 'ඔහුද මිනිසෙක් විය' යන කෘති අයත් වේ.
විශේෂයෙන් 'මදාරා' සහ 'රන්ගිර' නවකතා ඇසුරෙන් ජනප්‍රිය ටෙලි නාට්‍ය නිෂ්පාදනය කෙරිණි. එමෙන්ම, 'නවෝදාට මුතු ඇටයක්' ඇගේ ප්‍රථම ගුවන් විදුලි නාට්‍යය විය.
ලේඛකයාගේ දිනපොත සහ අධ්‍යාපනය
කුඩා කල සිටම දිනපතා දිනපොත (ඩේටපොත) ලිවීම සෝමා ජයකොඩි මහත්මියගේ දිනචර්යාවේ එක් අංගයක් වූ බවත්, එය ඇගේ ලේඛන කලාව ඔපමට්ටම් කිරීමට දායක වූ බවත් වාර්තා වේ.
1947 වසරේදී යටියන්තොට මහබාගේ වත්තේ උපත ලැබූ ඇය, පුවක්පිටිය දකුණ පල්ලිය පාසල, පුවක්පිටිය උතුර මහා විද්‍යාලය සහ නුවරඑළිය කඳපොළ මහින්ද විද්‍යාලය යන විදුහල්වලින් අධ්‍යාපනය ලබා ඇත. ඇය විකුණුම් ශිල්පය පිළිබඳ ඩිප්ලෝමාවක් ද ලබා ඇති අතර ජාතික අධ්‍යාපන ආයතනයේ පෙර පාසල් ගුරුවරියක ලෙස ද සේවය කර ඇත.
රටට බාර දුන් 'රන්ගිර - සෝමා ජයකොඩි ආදර්ශ පුස්තකාලය'
ඇයගේ ජීවිතයේ කැපී පෙනෙන මානව හිතවාදී ක්‍රියාව ලෙස සැලකෙන්නේ, තමන් සතු සියලු පොත්පත් සහ නිවස මහජනතාව වෙනුවෙන් පරිත්‍යාග කිරීමයි.
2019 වසරේදී, ඇයගේ බණ්ඩාරගම, මැදගම ගඟ පාරේ පිහිටි දෙමහල් නිවස මෙන්ම ඇය විසින් පරිහරණය කරනු ලැබූ සහ රචනා කරන ලද කෘති සියල්ල, අධ්‍යාපන අමාත්‍යාංශයේ ජාතික පුස්තකාල සේවා මණ්ඩලය වෙත පවරා දුන්නාය. මෙම නිවස 'රන්ගිර - සෝමා ජයකොඩි ආදර්ශ පුස්තකාලය' ලෙස නම් කර විවෘත කරන ලදී.
මෙම පුස්තකාලයේ ඇගේ පරිවර්තන කෘති 350ක් ඇතුළුව 3978කට ආසන්න කෘති ප්‍රමාණයක් පාඨක අයිතියට පත් කර ඇති අතර, එය බණ්ඩාරගම ප්‍රදේශයේ පාඨකයන්ගේ දැනුම වර්ධනයට මහෝපකාරී වේ.
ජනප්‍රසාදනී, වනිතා සහ නවලිය ඇතුළු සම්මාන රැසකින් පිදුම් ලැබූ සෝමා ජයකොඩි මහත්මියගේ අභාවය, පොතපත ආදරය කරන ශ්‍රී ලාංකීය පාඨක ප්‍රජාවට දැනෙන විශාල පාඩුවක් බවට බොහෝ දෙනා අදහස් පළ කරති.
