"අද මම කිවුවායි කියලා මතක තියාගන්න. ඒ ස්ට්‍රයික් ඉතිහාසය නැතිවෙනවා ඉස්සරහට. කාට විරුද්ධව ද ස්ට්‍රයික් කරන්නේ.
ආණ්ඩුවත් එක්ක මොකක් හරි ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා නම් කතා කරලා බේරගන්නනෙ තියෙන්නේ. අපේ පැත්තෙන් පළවෙනියට ඒකට පියවර තියනවා. ඉස්සෙල්ලා ම අපේ පක්ෂේ පැත්තෙන් තියෙන වෘත්තීය සමිති විසුරුවා හරිනවා. ඉවරයිනේ, මොකටද? වෘත්තිය සමිති ඕනෑ නෑ ජනතාවගේ පාලනයක්නෙ තියෙන්නේ."
මේ පසුගිය දිනක මැතිවරණ වේදිකාවේ ජාතික ජන බලවේගයේ කොළඹ දිස්ත්‍රික්කයේ අපේක්ෂක ලක්ෂ්මන් නිපුණාරච්චි විසින් පළ කරන ලද අදහසකි.
වෘත්තීය සමිති සම්බන්ධයෙන් පළ කළ මෙම අදහස සම්බන්ධයෙන් වෘත්තිය සමිති ව්‍යාපාරය තුළ සහ දේශපාලන වේදිකා තුළ විවිධ විවේචන එල්ල වෙමින් තිබේ.
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සහ වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාරය
ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ ආරම්භයේ සිට ම ශ්‍රී ලංකාවේ කම්කරු ව්‍යාපාරය සමග සමීප සම්බන්ධයක් දැක් වූ දේශපාලන පක්ෂයකි.
1987 වසරේ දී ආරක්ෂක හේතූ මත රජය විසින් තහනම් කළ කම්කරු දින සැමරුමට ද ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සම්බන්ධ වී සිටියේ ය.
වෘත්තීය ක්ෂේත්‍ර තුළ වඩාත් ක්‍රියාකාරී සහ බලවත් වෘත්තීය සමිති ගණනාවක් ජනතා විමුක්ති පෙරමුණ සතුව තිබේ. ඔවුන් සතු වෘත්තීය සමිති ඔවුන්ගේ පදනම ලෙස ද හැඳින්විය හැකියි.
සමස්ත ලංකා වෘත්තීය සමිති සම්මේලනය 2022 වසාරේ පැවති ආණ්ඩු විරෝධී උද්ඝෝෂණ (අරගලය ) සඳහා ද සම්බන්ධ විය.
සමස්ත ලංකා වෘත්තීය සමිති සම්මේලනය හරහා ඔවුහු සිය වෘත්තීය සමිති මෙහෙයවති. අධ්‍යාපන, සෞඛ්‍ය, විදුලිබල වැනින් ක්ෂේත්‍රවල ප්‍රභල වශයෙන් ම ක්‍රියාකාරී ඔවුහු වැටුප් ඇතුළු වෘත්තීය අරගලවල පසුගිය කාලය තුළ මුල් පෙළේ පෙනී සිටිය හ.
ඒම අරගලවල මුල් පෙළේ සිටි මහින්ද ජයසිංහ, නාමල් කරුණාරත්න, වසන්ත සමරසිංහ වැනි වෘත්තීය සමිති නායකයන් මෙවර ජාතික ජන බලවේගය නියෝජනය කරමින් මහමැතිවරණ අපේක්ෂකයන් ලෙස පෙනී සිටින අතර, තවත් වෘත්තීය සමිති නායකයෙකු වන රන්ජන් ජයලාල් ජාතික ජනබලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂකයෙකු ය.
'මීට පස්සෙ වෘත්තීය අරගල තියෙන්න විදිහක් නෑ'
ජාතික ජන බලවේගය සහ ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට සම්බන්ධ වෘත්තීය සමිතියක් වන ලංකා විදුලි සේවක සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම් සහ මෙවර ජාතික ජනබලවේගයේ ජාතික ලැයිස්තු අපේක්ෂකයෙකු වන රන්ජන් ජයලාල්ගෙන් බීබීසී සිංහල විමසීමක් කළේය. එහි දී බීබීසී සිංහල ඔහුගෙන් විමසා සිටියේ වෘත්තීය සමිති විසිරුවා හැරීමක් සම්බන්ධයෙන් පක්ෂය තුළ තීරණයක් ගෙන තිබේ ද යන්නයි.
"වෘත්තීය සමිති විසිරුවා හරිනවා කියලා පක්ෂ අභ්‍යන්තර සාකච්ඡාවක් සිදු වුණේ නෑ. එයාගෙ අදහස එයා කිව්වේ. එයාට එහෙම කියන්න පුළුවන්නේ," ඔහු පැවසුවේ ය.
ඔහු ඒ සම්බන්ධයෙන් මෙලෙස පැහැදිලි කළේ ය.
"අපි දුප්පත්කම නැති කරනවා නම් රටේ දුප්පතුන් නැති වෙනවනෙ. අපි කියන්නේ මේ පත්වෙලා තියෙන්නේ මෙච්චර කාලයක් පාරට බැහැලා උද්ඝෝෂණය කරපු වෘත්තීය සමිති තියෙන කම්කරුවන්ගේ ආණ්ඩුවක්නෙ. ඒ නිසා අපි පැහැදිලිවම කියනවා මීට පස්සේ වෘත්තීය අරගල තියෙන්න විදිහක් නෑ. අපි ජාතික ජන බලවේගයේ වුණාට එයාලා හරියට කරන්නේ නැති නම් අපි පාරට බහිනවා. අපිව මාධ්‍යවලින් රටේ ජනතාව හඳුනාගත්තේ අපි කරපු වෘත්තීය අරගලත් එක්ක. අපට විශ්වාසයක් තියෙනවා, අපි සාකච්ඡා කරලා තියෙනවා සහ ආණ්ඩුවත් අපට කියලා තියෙනවා මාස හයෙන් හයට වැටුප් සමාලෝචන සිදුකරනවා කියලා."
මිට පෙර එවැනි සාකච්ඡා මාර්ගයෙන් වෘත්තීය ගැටළු විසඳාගත නොහැකි වූයේ මන්දැයි විමසූ විට ඔහු ලබා දුන්නේ මෙවැනි පිළිතුරකි.
"කලින් ආණ්ඩු ඉන්නකොට අපි වැඩවර්ජන කළේ රට බංකොලොත් කරන්න නෙවෙයි. ඒ ආණ්ඩු වැඩ කරේ නැති හින්දා. මේක අපේ ආණ්ඩුවක්. අපි ආණ්ඩුවට බලකරනවා වෙලාවට වැටුප් වැඩි කරන්න වගේ දේවල්වලට."
"අපි ලංකාවේ සියලුම වෘත්තීය සමිති අහෝසි කරනවා හෝ මර්දනය කරනවා කිවුවා නම් වැරදියි. අපි කිව්වේ අපේ වෘත්තීය සමිති විසිරුවා හරිනවා කියලා."
'ජීවත් වීමේ අයිතිය උදුරා ගන්නා පාලකයන් වෘත්තිය සමිති නිදහස සීමා කරනවා'
සමගි ඒකබද්ධ වෘත්තීය සමිති බලවේගයේ කැඳවුකරු ආනන්ද පාලිත පෙන්වා දෙන්නේ මෙම ප්‍රකාශවලින් පැහැදිලි වන්නේ ආණ්ඩුව වෘත්තිය සමිති මර්දනයකට සැරසෙන බව ය.
"ලක්ෂ්මන් නිපුණාරච්චිගේ කතාවේ දිගුවක් විදිහට පසුගිය දවසක විජිත හේරත් කියනවා ජනතාව අපහසුතාවයට පත් කරන වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ගවලට ඉඩ තියෙන්නේ නෑ කියලා. ඒ කියන්නේ වෘත්තීය සමිති මර්දනයක් කරනවා කියන එක. වැදගත් ම දේ තමයි මේ තියෙන්නේ ජනතාවගේ ආණ්ඩුවක්. ඒක නිසා වෘත්තීය සමිති අවශ්‍ය නෑ වගේ කතාවක්. ඔය කියන්නේ වාමාංශික රජයන්වල ආණ්ඩු ක්‍රියාත්මක කරන න්‍යාය. උතුරු කොරියාව, චීනය, කියුබාව සහ රුසියාව ගත්තත් ඔය කිසිම රටක වෘත්තීය සමිති කියන භූමිකාවක් නෑ. මාධ්‍ය කියන භූමිකාව නෑ."
"නිපුණාරච්චි කියන්නේ තමන්ගේ වෘත්තීය සමිති විසිරුවනවා. ඊට පස්සේ අනිත් වෘත්තීය සමිති මර්දනය කරනවා. සරළවම කියන්නේ මේක. මේක තමයි වාමාංශික න්‍යායේදී කරන්නේ. ආයුධ සන්නද්ධ ගැටුම්වලදීත් ඔය වගේ උපායමාර්ග තමයි අනුගමනය කරන්නේ."
පැය අටේ වැඩමුරය දිනාගැනීම සිදුවූයේ ද බටහිර රටක බව ඔහු පෙන්වා දුන්නේ ය.
"පැය අටේ වැඩමුරය එන්නේ කොහොමද? ඇමෙරිකාවේ චිකාගෝ නුවර සිදුවුණ කම්කරු ඝාතනයකින් පස්සේ. ජනතා විමුක්ති පෙරමුණට දෑකැත්ත, මිටිය, රතු පාට ගන්න පුළුවන් වුණේ බටහිර රටක් වුණ ඇමෙරිකාවේ සිදුවුණ අරගලයෙන්. පැය 08 දිනාගත්තේ වාමාංශික රාජ්‍ය නෙවෙයි. එංගලන්තය ඇතුළු සෑම බටහිර රටකම වෘත්තීය සමිති සඳහා නිදහස තියෙනවා."
"වෘත්තිය සමිති සඳහා නිදහස නැත්තේ ජනතාවගේ සිතීමේ නිදහස නැති, අදහස් ප්‍රකාශ කිරීමේ නිදහස අහිමි කරලා තියෙන වාමාංශික රටවල්වල. අපේ ජීවත්වීමේ අයිතිය උදුරාගන්න පාලකයන් තමයි වෘත්තීය සමිති අයිතිය සහ මාධ්‍ය නිදහස නැති කරන්නේ,"
ආනන්ද පාලිත වැඩිදුරටත් පැවසුවේ ය.
"ඉස්සෙල්ලා ම අපේ පක්ෂේ පැත්තෙන් තියෙන වෘත්තීය සමිති විසුරුවා හරිනවා. ඉවරයිනේ, මොකටද? වෘත්තිය සමිති ඕනෑ නෑ ජනතාවගේ පාලනයක්නෙ තියෙන්නේ."
'ගැටළු ඇතිවෙන්නේ නෑ කියලා වචනවලින් කියලා වැඩක් නෑ'
ලංකා ගුරු සංගමයේ ප්‍රධාන ලේකම් ජෝසප් ස්ටාලින් පෙන්වා දෙන්නේ මෙම වසරේ මාස ගණනාවක් ක්‍රියාත්මක වූ රාජ්‍ය සේවක වැටුප් අරගලයට ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ වෘත්තීය සමිති ද සහභාගී වූ බවයි.
"2024 අවුරුද්ද කියලා කියන්නේ රාජ්‍ය සේවකයන්ගේ දැවැන්ත වැටුප් අරගලවලින් පිරිච්ච අවුරුද්දක්. ගුරුවරු විදිහට අපි පෙබරවාරි ඉඳන් ජුනි ජුලි වෙනකන් දැවැන්ත දින දෙකක අරගලයක් කරලා ජවිපෙ වෘත්තීය සමිති ද ඇතුළත් ව කොළඹට ගුරුවරු රැස් කළා. ඒ විදිහට දැවැන්ත උද්ඝෝෂණයක් කරලා අපි ගුරුවරුන්ගේ වැටුප් වැඩි කිරීම වෙනුවෙන් ආණ්ඩුවට බලපෑමක් කළා. ජුලි මාසෙ දවස් දෙකක රාජ්‍ය සේවකයන් මේ වගේ දැවැන්ත වෘත්තීය අරගලයක ඉන්න අතරේ තමයි මැතිවරණය ආවේ. ඒ නිසා ම ඒ ඉල්ලීම මැතිවරණ ව්‍යාපාරයේ ප්‍රමුඛ ඉල්ලීමක් වුණා."
ඔහු පවසන්නේ එම ගැටළු විසඳනවා වෙනුවට මේ වන විට ඔවුන් වෘත්තීය සමිති විසුරුවා හැරීම පිළිබඳව පවසන බවයි.
"තවමත් ඒ ගැටළුව විසඳන්න ආණ්ඩුව මැදිහත්වෙනවා වෙනුවට නිපුණාරච්චි කියනවා වෘත්තීය සමිති විසුරුවා හරිනවා කියලා. ප්‍රශ්න විසඳනවා, මීට පස්සේ ගැටළු ඇතිවෙන්නේ නෑ කියලා වචනවලින් කියලා වැඩක් නෑ. අපේ ප්‍රශ්න විසඳනවා නම් අපි එළියට බහින්නේ නෑ තමයි. නමුත් ඒවා වචනවලට සීමා කරලා හරියන්නේ නෑ."
'මේ ක්‍රියාත්මක කරන්න හදන්නේ IMF වැඩපිළිවෙළ'
වැඩවර්ජනය කිරීම කම්කරුවන් සතු අයිතියක් බව වාණිජ හා කාර්මික සේවක සංගමයේ සභාපති නීතීඥ ස්වස්තිකා ආරුලිංගම් බීබීසී සිංහල වෙත පවසුවා ය.
"මාලිමා ආණ්ඩුව ආවට පස්සේ අපි අලුත් දේවල් කතා කරනවා නෙවෙයි. වැඩවර්ජනය කිරීමේ අයිතිය සේවකයන්ට තියෙන අයිතියක්. ජාත්‍යන්තර කම්කරු සංවිධානය පවා පිළිගත්ත දෙයක් වැඩවර්ජනය කිරීමේ අයිතිය කියලා කියන්නේ. පැය අටේ වැඩමුරය, මාතෘ නිවාඩු, හොඳ වැටුපක් වගේ ගොඩක් දේවල් වැඩවර්ජන කරලා, සටන් කරලා කම්කරුවන් දිනාගත්ත දේවල්. ස්විට්සර්ලන්තය වැනි දියුණු රටවල්වල පවා කාන්තාවන් වැඩවර්ජනවලට ගියා සමාන ගෙවීම් ඉල්ලලා සහ හිංසනයන්ට විරුද්ධව."
ඇය පවසන්නේ ජාතික ජන බලවේගයේ නියෝජිතයන් වෘත්තිය සමිති හා වෘත්තීය ක්‍රියාමාර්ග සම්බන්ධයෙන් කළ ප්‍රකාශවලට ඔවුන් විරුද්ධ බවයි.
"වැඩවර්ජන කියන්නේ මීට පස්සේ ඉතිහාසයට එක් වෙන දෙයක් කියලා ඒ අය කිව්ව කතාව සමස්ත කම්කරු ව්‍යාපාරයට ම විරුද්ධව කියපු කතාවක්. ඒකට අපි සම්පූර්ණ විරුද්ධයි."
එමෙන් ම ලක්ෂ්මන් නිපුණාරච්චි පවසන ආකාරයට ආණ්ඩුව සමග සකච්ඡා කර මෙම ප්‍රශ්න විසඳාගත හැකිදැයි විමසූ විට නීතීඥ ස්වස්තික එයට ලබා දුන්නේ මෙවැනි පිළිතුරකි.
"මාලිමා ආන්ඩුවට කියන්න බෑ එයාලා හාම්පුතුන් එක්ක කතා කරලා විසඳුම් ගන්නම් කියලා. ඒකට අයිතිය තියෙන්නේ අපට."
ස්වස්තිකා ආරුංගම් පෙන්වා දෙන්නේ මෙය ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ කොන්දේසි මත සිදු කරන වැඩපිළිවෙළෙහි දිගුවක් බවයි.
"IMF උපදෙස් මත මේ අය දැන් කම්කරු පනතක් සකස් කරමින් ඉන්නවා. එහි කොන්දේසිවල තියෙනවා වැඩවර්ජන කරන්න දෙන්න බෑ කියලා. ඒ දේවල් තමයි ඒ දැන් එයාලා වේදිකාවල කියමින් ඉන්නේ."
වෘත්තීය සමිතියක් යනු කුමක් ද?
ශ්‍රී ලංකාවේ වෘත්තීය සමිති සම්බන්ධයෙන් ක්‍රියාත්මක වන ප්‍රධානම නීතිය වන්නේ 1935 අංක 14 දරන වෘත්තීය සමිති ආඥා පනත යි. එම ආඥා පනතේ දෙවන වගන්තිය යටතේ වෘත්තීය සමිතියක් යන්න මෙසේ පැහැදිලි කර ඇත.
- සේවකයන් හා සේවායෝජකයන් අතර හෝ සේවකයන් හා සේවකයන් අතර සේවායෝජකයන් හා සේවා යෝජකයන් අතර සම්බන්ධතා විධිමත් කිරීම
- යම්කිසි වෘත්තියක/ ව්‍යාපාරයක ක්‍රියාකලාපය සම්බන්ධයෙන් සීමාකාරී කොන්දේසි පැනවීම
- වෘත්තීය ආරවුලට බැඳි සේවකයන් හෝ සේවායෝජකයන් නියෝජනය කිරීම
- ඕනෑම වෘත්තියක කර්මාන්තයක වැඩ වර්ජන ඇති කිරීම හෝ සංවිධානය කිරීම හෝ වැඩ වර්ජනයක් පවත්වාගෙන යන අවස්ථාවේ දී එහි සාමාජිකයන්ට වැටුප් හෝ අනෙකුත් ප්‍රතිලාභ සැපයීම.
ශ්‍රී ලංකා ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාව සහ 1999 අංක 56 දරන කාර්මික ආරවුල් සංශෝධන පනත මෙන්ම 'ආයතන සංග්‍රහය' හරහා ද ශ්‍රී ලංකාවේ වෘත්තීය සමිති ව්‍යාපාරය පිළිබඳ නීතිමය තත්ත්වය ප්‍රකාශයට පත්කර ඇත.
1978 ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 03 වෙනි පරිච්ඡේදය මගින් මූලික අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධයෙන් ප්‍රතිපාදන දක්වා ඇත. ඒ අනුව, 14(1)d ව්‍යවස්ථාව මගින් සෑම පුරවැසියෙකුටම වෘත්තීය සමිති පිහිටුවීමේ හා වෘත්තිය සමිතිවලට බැඳීමේ නිදහස ලබා දී තිබේ.
@BBC sinhala
