අනුර කුමාර දිසානායක (AKD) රජයේ 2026 අයවැය මගින් වතු කම්කරුවන්ට ලබා දෙන වැටුප් වැඩිවීම,
වසර ගණනාවක් තිස්සේ පැවති ඓතිහාසික අසාධාරණයකට පිළිතුරක් සපයන බව නිසැකය. මලයහ දෙමළ ප්‍රජාව මුහුණ දුන් ව්‍යුහාත්මක දරිද්‍රතාවය නිවැරදි කිරීමේ සදාචාරාත්මක වගකීම රජය විසින් ඉටු කළ ද, මෙම නිවැරදි කිරීම සිදුකරන ආකාරය - එනම් වැටුප් සහනාධාරය - දේශපාලන අවදානම සහ වතු අංශයේ ගැඹුරු ව්‍යුහාත්මක අර්බුදය නොසලකා හැරීම පිළිබඳව දැඩි විවේචන එල්ල කරයි.
මෙම පසුබිම අවබෝධ කර ගැනීම සඳහා, වතුකරයේ දේශපාලන පරිණාමය සහ අංශයේ ප්‍රතිසංස්කරණ අවශ්‍යතාවය පිළිබඳව විධිමත් අවධානයක් යොමු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ.
1964 සිරිමා-ශාස්ත්‍රී ගිවිසුම:
පුරවැසිභාවය සහ දේශපාලන උරුමය
වතු කම්කරුවන් මුහුණ දුන් ඓතිහාසික නොසලකා හැරීම, 1948 පුරවැසි පනත මගින් ඔවුන්ගේ පුරවැසි අයිතිවාසිකම් අහිමි කිරීම දක්වා දිව යයි. කෙසේ වෙතත්, වතුකරයේ දේශපාලන තත්ත්වයෙහි සන්ධිස්ථානය සනිටුහන් වූයේ 1964 සිරිමා-ශාස්ත්‍රී ගිවිසුම මගිනි.
මෙම ගිවිසුම මගින් ඉන්දියානු සම්භවයක් සහිත වතු ජනගහනයෙන් විශාල කොටසකට පුරවැසිභාවය ලබා දීම සඳහා මාර්ගය සකස් කළේය. මෙය සෞම්‍යමූර්ති තොණ්ඩමන් වැනි වතු නායකයින්ට පත් කරන ලද මන්ත්‍රී ධූරවලින් ඔබ්බට ගොස් මැතිවරණ වරමක් ලබා ගැනීමට ඉඩ සලසමින්, වතුකරයේ ජනතාවට ඡන්ද බලය සහ පාර්ලිමේන්තු නියෝජනය හිමි විය.
දේශපාලන නියෝජනය ලැබුණද, එය ජීවනෝපායෙහි ව්‍යුහාත්මක පරිවර්තනයක් බවට පත් කිරීමට වතු දේශපාලන නායකයින්ට නොහැකි විය. ඔවුන් බලවත් තැරැව්කරුවන් බවට පත් වූයේ ජාතික ආණ්ඩුවල බලතුලනය සඳහා තම ප්‍රජාවගේ ඡන්ද බලය යොදා ගනිමිනි. එහි ප්‍රතිඵලය වූයේ දශක ගණනාවක් පුරා වතු කම්කරුවන්ගේ වැටුප් රටේ පහළම මට්ටමේ පැවතීම සහ ජීවන තත්ත්ව දර්ශක ජාතික සාමාන්‍යයන්ට වඩා බොහෝ පසුපසින් තිබීමයි. මෙම දේශපාලන උරුමය තුළ, වැටුප් වැඩිවීමට ගත් තීරණය වත්මන් රජය විසින් අතීතයේ පැවති දේශපාලන නොසලකා හැරීම නිවැරදි කිරීමේ පියවරක් ලෙස සනිටුහන් වේ.
වැටුප් සහනාධාරය:
දේශපාලන පහසුව සහ ආර්ථික විකෘතිතා
වත්මන් යෝජනාවේ වඩාත්ම මතභේදාත්මක අංගය වන්නේ පෞද්ගලික අංශයේ වැටුප් බැඳීම් සඳහා මහජන අරමුදල් යොදා ගැනීමයි. මෙම තීරණය විචක්ෂණශීලී රාජ්‍ය මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති සම්බන්ධයෙන් දැඩි ප්‍රශ්න මතු කරයි.
- මූල්‍ය විනයට අභියෝගය: වැවිලි සමාගම් (RPCs) සැලකිය යුතු ලාභ වාර්තා කර ඇති පසුබිමක, IMF සහාය ලබන ආර්ථික ප්‍රකෘතියක් මධ්‍යයේ රජය විසින් සහනාධාර ලබා දීම, මූල්‍ය විනය සහ ඉලක්කගත සමාජ වියදම් පිළිබඳ රජයේ ප්‍රකාශිත කැපවීමට පටහැනිය.
- දිරිගැන්වීම් අඩු කිරීම: වැටුප් සඳහා සහනාධාර ලබා දීමෙන් RPCs හට ශ්‍රම පිරිවැය බාහිරකරණය කිරීමට ඉඩ සලසයි. මෙය කාර්යක්ෂමතාව වැඩි දියුණු කිරීමට, නවීන කළමනාකරණ පිළිවෙත් අනුගමනය කිරීමට හෝ යල් පැන ගිය වැවිලි ආකෘති වෙනස් කිරීමට ඔවුන් සතු ආර්ථික දිරිගැන්වීම් ඉවත් කරයි. සැබවින්ම, රජය විසින් පෞද්ගලික අංශයේ ව්‍යුහාත්මක අකාර්යක්ෂමතාවයට වක්‍රව සහනාධාර ලබා දෙන තත්ත්වයක් නිර්මාණය වේ.
- නීතිමය අවදානම: ශ්‍රී ලංකාවේ කම්කරු නීතිය පැහැදිලි සේවායෝජක බැඳීම් ස්ථාපිත කරයි. රාජ්‍යය නිත්‍ය වැටුප් සඳහා සෘජුවම සහනාධාර ලබා දීම, සේවායෝජක වගකීම පිළිබඳ ව්‍යවස්ථාපිත අර්ථ දැක්වීම් බොඳ කිරීමට හෝ උල්ලංඝනය කිරීමට ඉඩ ඇති අතර, කම්කරු සංගම් වලින් නීතිමය අභියෝග ඇති කිරීමේ අවදානමක් පවතී.
තිරසාර වතු අංශයක් සඳහා ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ
වැටුප් වැඩිවීම අත්‍යවශ්‍ය පළමු පියවරක් වුවද, එහි පරිවර්තනීය විභවය රඳා පවතින්නේ තාවකාලික සහනාධාරවලින් ඔබ්බට ගොස් රජය විසින් වතු අංශයේ ගැඹුරු ව්‍යුහාත්මක ගැටළු වලට මුහුණ දීමට ඇති කැපවීම මතය. දශක ගණනාවක් තිස්සේ මෙම අංශය යල් පැන ගිය කළමනාකරණ ආකෘති, අඩු නැවත වගා අනුපාත සහ විවිධාංගීකරණයට ඇති ප්‍රතිරෝධය සමඟ අරගල කර ඇත.
වැටුප් සඳහා සහනාධාර ලබා දීම වෙනුවට, රජය විසින් නිර්භීත ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයක් ක්‍රියාත්මක කළ යුතුව තිබුණි.
- ආයතනික නැවත ආයෝජනය අනිවාර්ය කිරීම: සේවක නිවාස තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට, යාන්ත්‍රිකකරණයට සහ නැවත වගා කිරීමේ අනුපාත ඉහළ නැංවීමට ආයතනික නැවත ආයෝජනය අනිවාර්ය කරමින්, RPCs හි මූල්‍ය ක්‍රියාකාරිත්වය මත බලපෑම් ඇති කිරීම.
- සේවක සාධාරණත්වය සහිත හිමිකාරිත්ව ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම: ඉන්දියාවේ කේරළයේ අත්හදා බැලීම්වලට සමානව, සේවක සාධාරණත්වය සහ හිමිකාරිත්වය වැඩි කිරීම සඳහා වතු හිමිකාරිත්ව ආකෘති ප්‍රතිව්‍යුහගත කිරීම.
- ඵලදායිතාව හා සම්බන්ධ වැටුප් පද්ධති: වෘත්තීය සමිති සමඟ සහයෝගයෙන්, ඉහළ ඵලදායිතාව සහ ගුණාත්මකභාවය සඳහා සේවකයන්ට සෘජුවම ප්‍රතිලාභ ලැබෙන පරිදි වැටුප් ව්‍යුහයන් නිර්මාණය කිරීම.
- විවිධාංගීකරණය දිරිගැන්වීම: ඉහළ වටිනාකමක් ඇති භෝග හෝ කෘෂි සංචාරක ව්‍යාපාරය වැනි නවීන ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් වෙත වතු ඉඩම් විවිධාංගීකරණය කිරීම සඳහා මූල්‍ය හා තාක්ෂණික දිරිගැන්වීම් ලබා දීම.
අවසාන නිගමනය වන්නේ, AKD රජය විසින් වතු කම්කරුවන්ට වඩා හොඳ වැටුපක් ලබා දීමට ගත් තීරණය ඔවුන්ගේ සදාචාරාත්මක වගකීමක් ඉටු කිරීමක් වුවද, මහජන අරමුදල් හරහා සහනාධාර ලබා දීමෙන් එය දේශපාලන පහසුව සහ ආර්ථික අදුරදර්ශීභාවය පිළිබිඹු කරයි. මලයහ දෙමළ ජනතාවට අවශ්‍ය වන්නේ තාවකාලික සහනයක් නොව, ගෞරවය සහ අව්‍යාජ ආර්ථික බලගැන්වීම මත ගොඩනැගුණු නවීන, තිරසාර සහ සාධාරණ වතු ආර්ථික ආකෘතියක් වෙත ගෙන යන නිර්භීත ව්‍යුහාත්මක ප්‍රතිසංස්කරණ න්‍යාය පත්‍රයකි.
