තුම්පනේ ප්‍රාදේශීය සභා පරිශ්‍රයේ රිළවුන් පිරිසක් හිංසාකාරී ලෙස රඳවා තබා ගත්
වීඩියෝ දර්ශන මගින් මතු කරන්නේ හුදෙක් එක් නිලධාරියෙකුගේ අත්තනෝමතික ක්‍රියාවකට එහා ගිය, සමස්ත ශ්‍රී ලාංකේය සමාජය මුහුණ දෙන ගැඹුරු පාරිසරික සහ සදාචාරාත්මක අර්බුදයකි.
මිනිසා විසින් සතුන්ගේ සහ තමන්ගේම නිදහස සහතික කළ හැකි පරිසර පද්ධතිය විනාශ කර දැමීමෙන් පසු, දැන් ඉතිරි සතුන් ටිකද විනාශ කිරීමට පෙළඹී සිටින අයුරු මෙම සිදුවීමෙන් පැහැදිලිව පෙන්වා දෙයි.
1. මිනිසා විසින් සතුන්ගේ නිවස කොල්ලකෑම
වනසත්ව - මිනිස් ගැටුම වර්ධනය වීමට මූලිකම හේතුව සත්ව ගහනය වැඩි වීම නොව, මිනිසා විසින් සතුන්ගේ ස්වභාවික වාසස්ථාන ආක්‍රමණය කිරීමයි.
- වනාන්තර බිඳ වැටීම: සීඝ්‍ර නාගරීකරණය, අවිධිමත් කෘෂිකර්මාන්තය සහ සංවර්ධන ව්‍යාපෘති හේතුවෙන් වඳුරන් සහ රිළවුන්ගේ ස්වභාවික නිවහන වූ වන ආවරණය ශීඝ්‍රයෙන් බිඳ වැටී ඇත.
- ගැටුම් කලාප නිර්මාණය: මෙම සතුන් තමන්ගේ පැවැත්ම සඳහා ආහාර සොයා නිරන්තරයෙන් මායිම් ඉක්මවා මිනිස් ජනාවාස වෙත පැමිණීමට බල කෙරී ඇත. ප්‍රාදේශීය සභා පරිශ්‍ර වැනි මිනිස් අවකාශයන් තුළ ඔවුන් ගැටුම් කලාප බවට පත්වන්නේ මේ නිසාය.
- "වගා හානි" යනු ප්‍රතික්‍රියාවකි: වඳුරන් විසින් සිදු කරනු ලබන වගා හානි යනු ඔවුන්ගේ වාසස්ථාන සහ ආහාර මූලාශ්‍ර අහිමි වීම හේතුවෙන් ඇති වූ ප්‍රතික්‍රියාවක් මිස ඔවුන්ගේ ස්වභාවික ද්වේෂය නොවේ.
මිනිසා තමන්ටත්, සතුන්ටත් එකට ජීවත් විය හැකි සමතුලිත පරිසරය විනාශ කර දැමීමෙන් පසු, දැන් ඉතිරි වී ඇත්තේ තම භූමියට පැමිණි "ආගන්තුකයන්" විනාශ කිරීමේ භයානක තත්ත්වයකි.
2. හිංසනයට යොමුවීම: ආන්ඩුවේ විසඳුම මෙයද?
රිළවුන් කූඩු කර තබා ගත් තුම්පනේ සිද්ධියේදී මෙන්ම, බොහෝ විට වගා හානි ගැටලුවට මිනිසුන් දක්වන ක්ෂණික ප්‍රතිචාරය වන්නේ අත්තනෝමතික හිංසනයට යොමුවීමයි.
|
ක්‍රියාව |
බලපාන සාධකය |
නීතිමය තත්ත්වය |
|
රිළවුන් කූඩු කිරීම |
ගොවි/ප්‍රාදේශීය සභා නිලධාරීන්ගේ කලකිරීම සහ අසරණභාවය |
නීති විරෝධී (වනසත්ව හා වෘක්ෂලතා ආරක්ෂක ආඥා පනත යටතේ) |
|
ගහන පාලනය |
විද්‍යාත්මක දත්ත මත පදනම් වූ දීර්ඝ කාලීන විසඳුම් සෙවීම |
රජයේ විධිමත් ප්‍රතිපත්තිය (වන්ධ්‍යාකරණය/නීතිමය පාලනය) |
වර්තමාන රජය විසින් යෝජනා කරන ලද "සත්ව ගනත්වයට" නිල විසඳුම වන්නේ තුම්පනේ සිද්ධියේදී මෙන් හිංසාකාරී ලෙස සතුන් රඳවා තබා ගැනීම හෝ මරා දැමීම නොවේ.
වර්තමාන රජයේ නිල ස්ථාවරය:
රජය සහ වනජීවී සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව අපේක්ෂා කරන්නේ, රිළවුන්ගේ ගහනය පිළිබඳ විධිමත් සංගණනයක් මගින් නිවැරදි දත්ත ලබාගෙන, එම දත්ත මත පදනම්ව වන්ධ්‍යාකරණය (Sterilization) වැනි විද්‍යාත්මක හා මානුෂීය ගහන පාලන ක්‍රමවේද ක්‍රියාත්මක කිරීමයි.
කෙසේ වෙතත්, තුම්පනේ සිද්ධියෙන් පෙනී යන්නේ නිල විසඳුම් ප්‍රමාද වන විට ප්‍රාදේශීය මට්ටමේ ජනතාව සහ නිලධාරීන් නීතියට පිටින් ගොස් ආවේගශීලීව ක්‍රියා කරන බවයි. මෙම නීති විරෝධී හා අමානුෂික ක්‍රියා රජයේ නිල ප්‍රතිපත්තිය නොවිය යුතු අතර, ඒවා දැඩි ලෙස නීතිය හමුවට ගෙන ආ යුතුය.
3. නිගමනය: මානුෂීය පැවැත්ම සඳහා මානුෂීය විසඳුම්
මිනිසා සහ සතුන් අතර පවතින මෙම ගැටුම තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙන යාමෙන් සිදුවන්නේ පරිසර පද්ධතියට සහ මිනිස් සමාජයටම අයහපතක් වීමයි.
වර්තමාන රජයේ ප්‍රතිපත්තිය විය යුත්තේ, සත්ව ගහන සංගණනයෙන් ඔබ්බට ගොස්, සතුන්ගේ වාසස්ථාන යථා තත්ත්වයට පත් කිරීම සහ වගා ආරක්ෂක විකල්ප (උදා: වඳුරන්ට අප්‍රිය කරන බෝග වගා කිරීම, ආරක්ෂක වැටවල්) පිළිබඳව ගොවීන් දැනුවත් කිරීමයි.
තම ස්වභාවික නිවහන අහිමි වූ සතෙකුට කූඩුවක හිංසා කිරීම විසඳුමක් නොවේ. මිනිසා විසින් පරිසරය විනාශ කර දමා, දැන් එහි ප්‍රතිඵල විඳීමට සිදුවන සතුන් විනාශ කිරීම කිසිසේත්ම මානුෂීය හෝ තිරසාර විසඳුමක් නොවේ. අපේක්ෂාව විය යුත්තේ මිනිසාටත් සතුන්ටත් නිදහසේ ජීවත්විය හැකි පරිසරයක් නැවත ගොඩනැගීමයි.
