අප්‍රේල් 9 වන බදාදා අද සිට චීන භාණ්ඩ ආනයනය සඳහා 100% කට වඩා වැඩි තීරු බදු පනවන බවට
ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් තර්ජනය කිරීමෙන් පසු චීනය සහ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සමඟ පූර්ණ පරිමාණ වෙළඳ යුද්ධයක් ඇතිවීමේ අවදානමක් පවතී.
චීනය, ඇමරිකානු බලහත්කාරය ලෙස දකින තීරු බදු වලට යටත් නොවී "අවසානය දක්වා සටන් කරන" බව පවසා ඇති අතර, ඒ සඳහා දැනටමත් එක්සත් ජනපදයට එරෙහිව තමන්ගේම වෙළඳ බාධක මතු කර තිබේ.
මෙම උත්සන්න වන වෙළඳ ගැටුම මගින් ලෝක ආර්ථිකයට සිදු වන්නේ කුමක්ද?
ඇමරිකානු කොටස් තියුනු ලෙස පහළට විවෘත වීමට නියමිත අතර, එහි උච්චතම අවස්ථාවේ සිට 20% ක පහත වැටීමක් මෙන්ම ආයෝජකයින්ටත් එය සමස්ත ආර්ථිකයටත් අශුභ ලකුණකි.
ආයෝජන භාර සමාගමක් වන පර්ෂින් චතුරශ්‍රයේ ප්‍රකෝටිපති ප්‍රධාන විධායක නිලධාරී බිල් ඇක්මන්, ට්‍රම්ප් “ලොව පුරා ව්‍යාපාරික නායකයින්ගේ විශ්වාසය නැති කර ගනිමින් සිටින” බව පැවසූ අතර “ආර්ථික න්‍යෂ්ටික යුද්ධයක්” වළක්වා ගැනීම සඳහා කටයුතු කරන ලෙස ඔහුගෙන් ඉල්ලා සිටියේය.
"අපගේ මිතුරන්ට සහ අපගේ සතුරන්ට දැවැන්ත හා අසමානුපාතික තීරුබදු පැනවීමෙන් සහ එමඟින් මුළු ලෝකයටම එරෙහිව එකවර ගෝලීය ආර්ථික යුද්ධයක් දියත් කිරීමෙන්, වෙළඳ හවුල්කරුවෙකු ලෙස, ව්‍යාපාර කිරීමට ස්ථානයක් ලෙස සහ ප්‍රාග්ධනය ආයෝජනය කිරීමට වෙළඳපොළක් ලෙස අපගේ රට කෙරෙහි ඇති විශ්වාසය විනාශ කිරීමේ ක්‍රියාවලියක අපි යෙදී සිටිමු,"
බිල් ඇක්මන් ට්වීට් පණිවුඩයක් නිකුත් කරමින් පැවසීය.
පසුගිය ඉරිදා ට්‍රම්ප් එයාර් ෆෝස් වන් ගුවන් යානයේ වාර්තාකරුවන්ට පැවසුවේ තමා හිතාමතාම වෙළඳපොළ බිඳ නොදැමූ නමුත් අනාගතයේදී කොටස් වෙළඳාම් වන ආකාරය පිළිබඳ අනාවැකි කීම ප්‍රතික්ෂේප කළ බවත් එය ආයෝජකයින්ගේ කනස්සල්ලට හේතු වූ බවත්ය.
"වෙළඳපොළට මොකද වෙන්නේ? මට ඔබට කියන්න බැහැ," ට්‍රම්ප් පැවසීය. "නමුත් මට ඔබට කියන්න පුළුවන්, අපේ රට ගොඩක් ශක්තිමත් වෙලා, අවසානයේ එය වෙනත් කිසිම රටකට සමාන නොවන රටක් බවට පත් වේවි."
දිගු කලක් තිස්සේ ගනුදෙනුකරුවෙකු ලෙස හැඩගැසී ඇති ජනාධිපතිවරයා, චීනය සමඟ තීරුබදු සම්බන්ධයෙන් ගිවිසුමකට එළඹීමට අවශ්‍ය දේ පැහැදිලි කළේය.
"මම චීනය සමඟ ගනුදෙනු කිරීමට කැමැතියි, නමුත් ඔවුන් ඔවුන්ගේ අතිරික්තය විසඳා ගත යුතුය," ඔහු පැවසීය. "අපට චීනය සමඟ දැවැන්ත හිඟ ගැටලුවක් තියෙනවා."
පසුගිය වසරේදී එක්සත් ජනපදය චීනයෙන් ඩොලර් බිලියන 438.9 ක් වටිනා භාණ්ඩ ආනයනය කර ඩොලර් බිලියන 143.5 ක් රටට අපනයනය කළ බව එක්සත් ජනපද වෙළඳ නියෝජිත කාර්යාලය පවසයි .
යුරෝපා සංගමය සමඟ ඇති හිඟය විසඳීමට තමාට අවශ්‍ය බවත්, ඔවුන් ඒ සඳහා විවෘත නම්, සාකච්ඡා සඳහා තමා විවෘත බවත් ජනාධිපතිවරයා පැවසීය. සති අන්තයේ දී තාක්ෂණ විධායකයින් සහ ලෝක නායකයින්ගෙන් තීරුබදු සඳහා ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කළ බව ට්‍රම්ප් පැවසීය.
ජපාන අගමැති ෂිගේරු ඉෂිබා සඳුදා පාර්ලිමේන්තුවේදී කියා සිටියේ තීරුබදු අඩු කරන ලෙස එක්සත් ජනපදයට දිගටම ආයාචනා කරන බවයි. බදාදා, ට්‍රම්ප් ආරක්ෂක ගිවිසුම් සගයෙකු වන ජපානයට 24% ක සමස්ත තීරුබදු පැනවූ අතර එය මෙම සතිය අගදී ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතය.
"හැකි ඉක්මනින්" ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයට පැමිණීම තම අරමුණ බවත්, ජපානය "කිසිම අසාධාරණ දෙයක් නොකරන" බවට අදහස ඉදිරිපත් කිරීමට අවශ්‍ය බවත් ඉෂිබා පැවසීය.
තායිවානයේදී, ජනාධිපති ලායි චිං-ටේ ඉරිදා පැවසුවේ , දෙපාර්ශ්වයේම තීරුබදු ඉවත් කිරීමට සහ එහි තීරුබදු නොවන වෙළඳ බාධක ක්‍රියාකාරීව විසඳීමට තායිපේ වොෂින්ටනය සමඟ සාකච්ඡා කරන බවයි. වෙළඳ හිඟය අඩු කිරීම සඳහා තායිවානය තවත් ඇමරිකානු නිෂ්පාදන මිලදී ගන්නා බවත්, දිවයිනේ ආරක්ෂක අමාත්‍යාංශය මිලිටරි ප්‍රසම්පාදන ලැයිස්තුවක් ඉදිරිපත් කර ඇති බවත් ඔහු පැවසීය.
"තායිවානය ඇමරිකානු ආර්ථිකයට කොතරම් දායක වේද යන්න එක්සත් ජනපදයට පැහැදිලි කිරීමට අපි කැමතියි," ලායි පැවසීය.
දකුණු කොරියාව සහ සිංගප්පූරුව වැනි ආසියානු රජයන්ට තීරුබදු පහත හෙලීම සඳහා එක්සත් ජනපදය සමඟ සාර්ථකව සාකච්ඡා කිරීමට ඇති හැකියාව පිළිබඳව "ප්‍රවේශම් සහගත දෘෂ්ටියක්" ගන්නා බවත්, කලාපය සඳහා ආර්ථික වර්ධන අනාවැකි කප්පාදු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය ආරම්භ කර ඇති බවත් බාර්ක්ලේස් හි ආර්ථික විද්‍යාඥයින් සඳුදා පැවසීය.
@විදෙස් මාධ්‍ය ඇසුරිනි.
