ගාසා තීරයේ දින 60ක සටන් විරාමයක් සඳහා ඊශ්‍රායලය
අවශ්‍ය කොන්දේසිවලට එකඟ වී ඇති බව අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් කියා ඇත.
විදෙස් මාධ්‍ය වාර්තා සඳහන් කළේ, යෝජිත දින 60ක සටන් විරාමය අතරතුර යුද්ධය අවසන් කිරීම සඳහා සියලු පාර්ශවයන් සමඟ කටයුතු කරන බවය.
සටන් විරාමය සඳහා කටාර් සහ ඊජිප්තුව මැදිහත් වූ බව ද විදෙස් වාර්තා පවසයි.
යෝජිත ගනුදෙනුව අතරතුර,
"යුද්ධය අවසන් කිරීම සඳහා අපි සියලු පාර්ශවයන් සමඟ කටයුතු කරන්නෙමු"
යනුවෙන් ට්‍රම්ප් Truth Social හි සටහනක සඳහන් කළ ද ඊට අදාළ කොන්දේසි මොනවාද යන්න විස්තර කර නැත.
"සාමය ගෙන ඒමට බොහෝ වෙහෙස මහන්සි වී වැඩ කළ කටාර් ජාතිකයන් සහ ඊජිප්තුවරුන් මෙම අවසාන යෝජනාව ඉදිරිපත් කරනු ඇත. හමාස් සංවිධානය මෙම ගනුදෙනුව පිළිගනු ඇතැයි මම බලාපොරොත්තු වෙමි, මන්ද එසේ නොවුනහොත් එය යහපත් නොවනු ඇති අතර එය නරක අතට හැරෙනු ඇත,"
ට්‍රම්ප් ලියා ඇත.
2023 ඔක්තෝබර් 7 වන දින හමාස් සංවිධානය ඊශ්‍රායලයට එල්ල කළ ප්‍රහාරයෙන් පසු ඊශ්‍රායලය ගාසා තීරයට හමුදා මෙහෙයුමක් දියත් කළ අතර එහිදී පුද්ගලයින් 1,200 ක් පමණ මිය ගියහ. එතැන් සිට ගාසා තීරයේ අවම වශයෙන් 56,647 ක් මිය ගොස් ඇති බව එම ප්‍රදේශයේ හමාස් පාලනය කරන සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය පවසයි.
මෙම හමාස් සංවිධානය ඊශ්‍රායලයට එල්ලකළ ප්‍රහාරය ද මොසාඩි සංවිධානයේ මෙහෙයවීමක් බවට ඇතැම් විශ්ලේෂකයින්ගේ අදහස වී තිබුණි.
කෙසේ වුවත් සටන් විරාමයේ කොන්දේසි හමාස් පිළිගනීද යන්න හෝ කොන්දේසි මොනවාද යන්න තවමත් පැහැදිලි නැත.
ලබන සතියේ සිදු වීමට නියමිත ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු හමුවට පෙර ට්‍රම්ප්ගේ නිවේදනය නිකුත් වූ අතර, එහිදී ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා මේ සම්බන්ධයෙන් "ඉතා දැඩි" බව පවසා තිබේ.
ගාසා තීරයේ එදිරිවාදිකම් අවසන් කිරීමට නෙතන්යාහුට අවශ්‍ය බව තමන් විශ්වාස කරන බව ඇමරිකානු ජනාධිපතිවරයා පසුගිය අඟහරුවාදා පැවසීය.
"ඔහුට එය අවශ්‍යයි. මට ඔබට කියන්න පුළුවන් ඔහුට අවශ්‍යයි කියලා. මම හිතන්නේ ලබන සතියේ අපි ගනුදෙනුවක් කරයි,"
ට්‍රම්ප් තවදුරටත් පවසා ඇත.
අඟහරුවාදා, ඊශ්‍රායලයේ උපායමාර්ගික කටයුතු අමාත්‍ය රොන් ඩර්මර්, වොෂින්ටනයේදී මැද පෙරදිග ඇමරිකානු විශේෂ නියෝජිත ස්ටීව් විට්කොෆ්, එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් මාර්කෝ රුබියෝ සහ උප ජනාධිපති ජේ.ඩී. වැන්ස් හමුවීමට නියමිතව සිටියේය.
බීබීසී ප්‍රවෘත්ති නාලිකාවට අදහස් දක්වමින් එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානයේ ඊශ්‍රායල තානාපති ඩැනී ඩැනන් පවසා ඇත්තේ ඊශ්‍රායලයට සටන් විරාමයක් "සම්පූර්ණයෙන්ම" අවශ්‍ය බවත්, නමුත් හමාස් එහිදී "දැඩි ලෙස ක්‍රීඩා කරන" බවත්ය.
"අපි හමාස් සංවිධානයට පීඩනය යොදනවා, ඔවුන් සාකච්ඡා මේසයට නොඑන්නේ නම්, ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ආපසු ගෙන්වා ගැනීමට අපට ඇති එකම විකල්පය වන්නේ වැඩි මිලිටරි පීඩනයක් යෙදීමයි," ඩැනන් පැවසීය.
"ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ආපසු නිවසට පැමිණි විට යුද්ධය අවසන් වනු ඇත," ඔහු තවදුරටත් පැවසීය.
ඊශ්‍රායල ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 50 ක් පමණ තවමත් ගාසා තීරයේ සිටින අතර, අවම වශයෙන් ඔවුන්ගෙන් 20 දෙනෙකු ජීවතුන් අතර සිටින බවට විශ්වාස කෙරේ.
පසුගිය සතියේ ජ්‍යෙෂ්ඨ හමාස් නිලධාරියෙකු විදෙස් මාධ්‍ය වෙත පවසා ඇත්තේ ගාසා තීරයේ නව සටන් විරාමයක් සහ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් නිදහස් කිරීමේ ගිවිසුමක් සඳහා මැදිහත්කරුවන් තම උත්සාහයන් වැඩි කර ඇති නමුත් ඊශ්‍රායලය සමඟ සාකච්ඡා තවමත් ඇණහිට ඇති බවයි.
ඊශ්‍රායලය පවසා ඇත්තේ ගැටුම අවසන් විය හැක්කේ හමාස් සංවිධානය සම්පූර්ණයෙන්ම විසුරුවා හැරීමෙන් පසුව පමණක් බවයි. හමාස් සංවිධානය දිගු කලක් තිස්සේ ගාසා තීරයෙන් ස්ථිර සටන් විරාමයක් සහ ඊශ්‍රායල හමුදා සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර ගන්නා ලෙස ඉල්ලා සිටියි.
ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රකාශය පැමිණියේ හමුදා ක්‍රියාමාර්ග වැඩි කිරීමට පෙර උතුරු ගාසා තීරයේ ඉවත් කිරීමට ඊශ්‍රායලය නියෝග කිරීමෙන් ටික කලකට පසුවය. වෛද්‍යවරුන් සහ ඇසින් දුටු සාක්ෂිකරුවන්ට අනුව පසුගිය සඳුදා ගාසා නගරයේ මුහුදුබඩ කැෆේ එකකට ඊශ්‍රායල ගුවන් ප්‍රහාරයකින් අවම වශයෙන් පලස්තීනුවන් 20 දෙනෙකු මිය ගියහ.
ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය සහ ඊශ්‍රායලයේ සහාය ලබන ගාසා මානුෂීය පදනම (GHF) විසින් පවත්වාගෙන යනු ලබන ගාසා තීරයේ ආධාර බෙදා හැරීමේ මධ්‍යස්ථාන වෙත ළඟා වන විට සිවිල් වැසියන්ට "හානි" සිදු වූ බවට වාර්තා පරීක්ෂා කරමින් සිටින බව ඊශ්‍රායල හමුදාව මේ සතියේ ද පැවසීය.
මෙම මතභේදාත්මක කණ්ඩායම වසා දැමිය යුතු බවට පුණ්‍යායතන සහ අනෙකුත් රාජ්‍ය නොවන සංවිධාන 170කට අධික සංඛ්‍යාවක් ඉල්ලා තිබේ. ඔක්ස්ෆෑම් සහ සේව් ද චිල්ඩ්‍රන් වැනි සංවිධාන පවසන්නේ ඊශ්‍රායල හමුදා ආධාර පතා පලස්තීනුවන්ට "නිතර" වෙඩි තබන බවයි.
ඊශ්‍රායලය මෙම චෝදනාව ප්‍රතික්ෂේප කරන අතර ආධාර බෙදා හැරීමේදී හමාස් මැදිහත්වීම් මඟ හැරීමට සංවිධානය අවශ්‍ය බව පවසයි.
මාර්තු මාසයේදී, ඊශ්‍රායලය ගාසා තීරයට නව ප්‍රහාර දියත් කළ විට පෙර සටන් විරාම ගිවිසුම බිඳ වැටුණි. ඊශ්‍රායල හමුදාව මෙම ක්‍රියාව විස්තර කළේ "පූර්ව භට ප්‍රහාර... හමාස් ත්‍රස්ත ප්‍රහාර ක්‍රියාත්මක කිරීමට, බලය ගොඩනැගීමට සහ නැවත සන්නද්ධ වීමට ඇති සූදානම මත පදනම් වූ" බවයි.
ජනවාරි 19 වන දින ආරම්භ වූ ඊශ්‍රායලය සහ හමාස් අතර පෙර සටන් විරාම ගිවිසුම අදියර තුනකින් සමන්විත වන ලෙස සකස් කර තිබුණද, එය පළමු අදියර ඉක්මවා ගියේ නැත.
දෙවන අදියර අතරට ස්ථිර සටන් විරාමයක් ස්ථාපිත කිරීම, ඊශ්‍රායලයේ සිරගත කර සිටින පලස්තීනුවන් වෙනුවට ගාසා තීරයේ ඉතිරිව සිටින ජීවමාන ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ආපසු ලබා දීම සහ ගාසා තීරයෙන් ඊශ්‍රායල හමුදා සම්පූර්ණයෙන්ම ඉවත් කර ගැනීම ඇතුළත් විය.
