බලශක්ති අමාත්‍ය කුමාර ජයකොඩි ට එරෙහිව 2015 වසරේදී පොහොර සංස්ථාවේ සේවය කරද්දී
රුපියල් මිලියන 8ක මුදල් අවභාවිත කිරීමේ චෝදනාව මත නඩු පැවරීමට අල්ලස් හෝ දූෂණ චෝදනා විමර්ශන කොමිසම (CIABOC) ගෙන තිබූ තීරණය සහ එම ක්‍රියාවලිය වත්මන් අවධියේදී සිදුවන ආකාරය නව පාලනයේ දූෂණ විරෝධී ස්ථාවරය පිළිබඳව දැඩි ප්‍රශ්න මතු කරයි.
ජ්‍යෙෂ්ඨ නිලධාරියකු විසින් මෑතකදී කළ ප්‍රකාශයට අනුව, අමාත්‍යවරයාට එරෙහිව නීතිමය පියවර ගැනීමට පෙර ලිඛිත කරුණු දැක්වීමක් සලකා බලන ලෙස ඉල්ලා අමාත්‍යවරයා විසින් CIABOC වෙත නීතිමය නියෝජනයක් (ලිඛිත පැමිණිල්ලක්/දැක්වීමක්) ලබා දී තිබේ.
1. නඩු පැවරීම ආපසු හැරෙව්වාද? නැතහොත් ප්‍රමාද කළාද?
ප්‍රධානතම ප්‍රශ්නය වන්නේ, දූෂණ විරෝධී පදනමක් මත බලයට පත් වූ රජයක අමාත්‍යවරයෙකුට එරෙහිව පවතින නඩුව සම්පූර්ණයෙන්ම අකුලාගැනීමේ අවදානමක් තිබේද යන්නයි.
- පෙර වාර්තා (2025 අගෝස්තු): අමාත්‍ය ජයකොඩි මහතාට සහ තවත් දෙදෙනෙකුට එරෙහිව රුපියල් මිලියන 8 ක මුදලක් අයථා ලෙස පරිහරණය කිරීමේ චෝදනා මත කොළඹ මහාධිකරණයේ නඩු පැවරීමට CIABOC විසින් අධ්‍යක්ෂ ජනරාල්වරයාට නිල වශයෙන් අනුමැතිය ලබා දී තිබුණි. (මෙහිදී කුමාර ජයකොඩි වත්මන් ආණ්ඩුවේ දූෂණ චෝදනාවලට මුහුණ දෙන පළමු අමාත්‍යවරයා බවට වාර්තා විය.)
- වත්මන් තත්ත්වය (2025 නොවැම්බර්): අමාත්‍යවරයාගේ ලිඛිත පැමිණිල්ල සහ නීතිමය නියෝජනය ඉදිරිපත් කිරීමත් සමඟ නඩු පැවරීමේ ක්‍රියාවලිය තවදුරටත් ප්‍රමාද වීමේ අවදානමක් ඇති බවට වාර්තා වේ. CIABOC විසින් අමාත්‍යවරයාට අවශ්‍ය නම්, ලිඛිතව කරුණු ඉදිරිපත් කළ හැකි බව දැනුම් දී තිබේ.
CIABOC විසින් නඩුව අකුලාගැනීමේ තීරණයක් ගෙන ඇති බවට මෙතෙක් කිසිදු නිල වාර්තාවක් නොමැත. එහෙත්, අමාත්‍යවරයාගේ ඉල්ලීම මත, නඩු පැවරීමට පෙර අමාත්‍යවරයාගේ කරුණු දැක්වීම සලකා බැලීමෙන්, නඩු කටයුතු බරපතළ ලෙස ප්‍රමාදවීමක් සිදුවන බව පැහැදිලිය.
2. දේශපාලන අධිකාරියේ වගවීම
වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත්වූයේ පෙර ආණ්ඩුවල දූෂණය සහ වගවීම නොමැතිකම දැඩි ලෙස විවේචනය කරමිනි. කැබිනට් ප්‍රකාශකයින් මීට පෙර ප්‍රකාශ කර තිබුණේ, අමාත්‍යවරයාට එරෙහිව නඩුවක් ගොනු කළහොත් තත්ත්වය සමාලෝචනය කර කැබිනට් ධුරය පිළිබඳ තීරණයක් ගන්නා බවයි.
- ප්‍රතිවිරෝධය: දූෂණ විරෝධය තම ප්‍රතිපත්තිය ලෙස ප්‍රකාශ කරන රජයක සිටින අමාත්‍යවරයෙකු, රුපියල් මිලියන 8 ක අවභාවිත චෝදනාවලට මුහුණ දීමට සූදානම්ව සිටියදී, තනතුරේ දිගටම රැඳී සිටීම ජනතා අපේක්ෂාවන් සහ රජයේ ප්‍රකාශිත ප්‍රතිපත්ති අතර ඇති විශාල පරතරය පෙන්වයි.
- අභිප්‍රාය: අමාත්‍යවරයාගේ නීතිමය නියෝජනය ඉදිරිපත් කිරීම මගින් අදහස් වන්නේ, ඔහු නඩුව මඟහැරීමට හෝ ප්‍රමාද කිරීමට උත්සාහ කරන බවට දේශපාලන විවේචනයට ලක්වීම වැළැක්වීම නොව, CIABOC නඩු පැවරීම ප්‍රමාද කිරීමට උත්සාහ කරන බවයි.
3. CIABOC හි ස්වාධීනත්වය පිළිබඳ අවදානම
මෙම සිදුවීම මගින් CIABOC හි ස්වාධීනත්වය පිළිබඳව ඇති අවදානමද ඉස්මතු කරයි.
CIABOC යනු දූෂණ නඩු ගොනු කිරීමට තීරණය කළ පසු, චූදිතයාගේ දේශපාලන බලපෑමකින් තොරව නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතු ස්වාධීන ආයතනයකි. දැනටමත් නඩු පැවරීමට අනුමැතිය ලබා දී ඇති අවස්ථාවක, අමාත්‍යවරයෙකුගේ ලිඛිත කරුණු දැක්වීමක් සලකා බැලීම, නඩු කටයුතු ප්‍රමාද කරමින්, දේශපාලන තනතුරු දරන පුද්ගලයන්ට වාසිදායක තත්ත්වයක් නිර්මාණය කරන්නේ දැයි සැක පහළ වේ.
නව රජය දූෂණ විරෝධී ප්‍රතිරූපය රැක ගැනීමට නම්, අමාත්‍ය ජයකොඩි ට එරෙහි නඩු කටයුතු වහාම සහ සාධාරණව ඉදිරියට ගෙන යාමට CIABOC හට ඉඩ දිය යුතුය. එසේ නොවුණහොත්, අල්ලස් කොමිසමේ නඩු කටයුතු ප්‍රමාද කරවීම සහ දූෂණ චෝදනා ඇති අමාත්‍යවරුන් කැබිනට් මණ්ඩලයේ තබා ගැනීම, වත්මන් පාලනයේ විනිවිදභාවය පිළිබඳ පොරොන්දුව හුදු හිස් වචන බවට පත් කරනු ඇත.
