(D.B.S.Jeyaraj, Daily mirror ලිපිය ඇසුරින් සකස් කෙරිනි.)
නොවැම්බර් 18, 2025 අද දින, ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන ඉතිහාසයේ කැපී පෙනෙන චරිතයක් වන
මහින්ද රාජපක්ෂ සිය 80 වැනි ජන්ම සංවත්සරය සමරයි.
පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු, කැබිනට් අමාත්‍යවරයෙකු, විපක්ෂ නායකවරයෙකු, අග්‍රාමාත්‍යවරයෙකු සහ විධායක ජනාධිපතිවරයෙකු ලෙස දශක පහකට අධික දේශපාලන ජීවිතය සම්බන්ධව අද දිනට යෙදී ඇති මෙම විශේෂ අවස්ථාව නිමිත්තෙන්, ඔහුගේ දීර්ඝ හා වර්ණවත් දේශපාලන ගමන් මඟ පිළිබඳව මෙම ලිපියෙන් ආවර්ජනය කරනු ලබයි.
ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන දැවැන්තයා -
මහින්ද රාජපක්ෂගේ 80 වැනි ජන්ම සංවත්සරය
මහේන්ද්‍ර පර්සි රාජපක්ෂ, හෙවත් රට සහ ලෝකය පුරා මහින්ද රාජපක්ෂ නමින් ප්‍රකට වූ දේශපාලනඥයා, 2025 නොවැම්බර් 18 වන දින සිය 80 වැනි ජන්ම සංවත්සරය සමරයි. දශක පහකට වැඩි කාලයක් පුරා විහිදුණු ඔහුගේ දේශපාලන ජීවිතය තුළ ඔහු පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයෙකු, කැබිනට් අමාත්‍යවරයෙකු, විපක්ෂ නායකවරයෙකු, අග්‍රාමාත්‍යවරයෙකු සහ විධායක ජනාධිපතිවරයෙකු ලෙස සේවය කර ඇත.
සමහරුන් විසින් "මැදමුලන මහින්ද" ලෙස හඳුන්වනු ලබන ඔහු, තම විරුද්ධවාදීන් විසින් යක්ෂාවේශ කළ, නමුත් ආධාරකරුවන් විසින් දේවත්වයෙන් සලකන ලද වර්ණවත් දේශපාලනඥයෙකි. කෙසේ වෙතත්, ඔහුගේ විවේචකයන් කුමක් පැවසුවත්, LTTE ත්‍රස්තවාදයට එරෙහි යුද්ධය අවසන් කළ මිනිසා ලෙස මහින්ද රාජපක්ෂ ඉතිහාසයට එක්වන බවට සැකයක් නැත. ඔහුගේ 80 වැනි උපන්දිනය සැමරීම සඳහා, මෙම ද්විත්ව ලිපිය පෙර ලිපිවල ආධාරයෙන් මහින්ද රාජපක්ෂ පිළිබඳව අවධානය යොමු කරයි.
ආරම්භක දිවිය සහ දේශපාලන පසුබිම
මහින්ද රාජපක්ෂගේ පියා වන ඩොන් ඇල්වින් (DA) රාජපක්ෂ, ඩොන් මැතිව් (DM) රාජපක්ෂගේ බාල සොහොයුරා විය. DM රාජපක්ෂ 1936 දී හම්බන්තොටින් රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවට තේරී පත් විය. ඔහු 1945 දී අභාවප්‍රාප්ත වූ අතර, ඉන් පසුව පැවති අතුරු මැතිවරණයෙන් DA රාජපක්ෂ අභියෝගයකින් තොරව තේරී පත් විය. DA රාජපක්ෂ 1947 සිට 1960 මාර්තු දක්වාත්, 1960 ජූලි සිට 1965 දක්වාත් බෙලිඅත්ත මන්ත්‍රීවරයා විය. ඔහු SWRD බණ්ඩාරනායක මහතා සමඟ එක්සත් ජාතික පක්ෂයෙන් (UNP) ඉවත් වී ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂයේ (SLFP) නිර්මාතෘවරයෙකු විය.
ඩොන් ඇල්වින් රාජපක්ෂ, මාතර පාලටුව ප්‍රදේශයේ දෝන දන්දිණා සමරසිංහ දිසානායක මහත්මිය සමඟ විවාහ විය. ඔවුන්ට දරුවන් නව දෙනෙක් (පිරිමි දරුවන් හය දෙනෙක් සහ ගැහැණු දරුවන් තිදෙනෙක්) සිටියහ. ඔවුන්ගේ නම් වයසින් පිළිවෙළට චමල්, ජයන්තී, මහින්ද, ටියුඩර්, ගෝඨාභය, බැසිල්, ප්‍රීති, ඩඩ්ලි සහ ගන්දිණී වේ. පවුලේ අය සහ මිතුරන් ඔහුට මහින්ද යැයි කීවත්, උපතේදී ඔහුට ලබා දුන් නම වූයේ පර්සි මහේන්ද්‍ර ය.
'මහේන්ද්‍ර' නාමය ලැබීම
DA රාජපක්ෂ සිය දෙවන පුත්‍රයාට මහේන්ද්‍ර යන නම තැබුවේ ඇයි? පාර්ලිමේන්තුවේ හිටපු මහලේකම්වරයා සහ ඔම්බුඩ්ස්මන්වරයා වූ, රාජපක්ෂවරුන්ට ඥාති සම්බන්ධයක් ද තිබූ සෑම් විජේසිංහ මහතා පිළිතුර හෙළි කළේය.
2005 දෙසැම්බරයේ DA රාජපක්ෂ අනුස්මරණ දේශනය පවත්වමින් විජේසිංහ මහතා මෙසේ සඳහන් කළේය: "1945 මැයි මාසයේදී D.M. අභාවප්‍රාප්ත වී ඔහුගේ සොහොයුරු D.A. දේශපාලනයට පිවිසීමෙන් පසු, මා ජෝර්ජ්ව (DM ගේ පුතා), එවකට වෝඩ් පෙදෙසේ තිබූ විශ්ව විද්‍යාලීය නේවාසිකාගාරයට (බ්‍රෝඩි) ගෙන ගියා. නව රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභා මන්ත්‍රීවරයෙකු වූ D.A. සිය බෑණනුවන් දැකීමට නේවාසිකාගාරයට පැමිණෙනවා. එක් අවස්ථාවක, ඔහු පැමිණි විට මා නේරුගේ 'Discovery of India' පොත කියවමින් සිටියා. ඔහු මා වෙත පැමිණ ඔහුගේ බිරිඳ තවත් දරුවෙකු අපේක්ෂාවෙන් සිටින බව පැවසුවා. මම ඔහුට විහිළුවට මෙන් කිව්වා, 'මාමා, ඒ රාජ්‍ය මන්ත්‍රණ සභාවේ පුතා වේවි' කියලා. ඊට පස්සේ මම කියවමින් හිටපු නේරුගේ පොතේ පිටුවක් ඔහුට පෙන්වා මෙසේ කියෙව්වා: 'අශෝක අධිරාජයා සිය පුත් සහ දියණිය වූ මහේන්ද්‍ර සහ සංඝමිත්තාව දකුණේ සිලෝනයට යැව්වා...' මම ඔහුගෙන් ඇහුවා: 'ඔබ ඔහුට මහේන්ද්‍ර කියලා නම් නොකරන්නේ ඇයි?' මාස කිහිපයකට පසු ඔහු මාව මුණගැසුණු විට, 'මම ඒ නම දුන්නා' යැයි ඔහු පැවසුවා."
ළමාවිය සහ අධ්‍යාපනය
උපතේදී පර්සි මහේන්ද්‍ර යන නම ලැබුණද, පවුලේ අය සහ මිතුරන් විසින් ඔහු මහින්ද ලෙස හැඳින්වීය. DA රාජපක්ෂගේ වැඩිමහල් පුතුන් දෙදෙනා වන චමල් සහ මහින්ද කුඩා කල සිටම එකිනෙකාට දැඩි සේ බැඳී සිටියහ. ඔවුන් දෙදෙනා මුලින්ම ඇතුළත් කරනු ලැබුවේ ඔවුන්ගේ පියාගේ ආදි මාතෘ අධ්‍යාපන ආයතනය වූ, එවකට මෙතෝදිස්ත සභාව විසින් පවත්වාගෙන ගිය ගාල්ල රිච්මන්ඩ් විද්‍යාලයට ය.
දඟකාර ළමයා: නීතිඥයෙකු සහ හිටපු මන්ත්‍රීවරයෙකු වන බුද්ධික කුරුකුලරත්න මහතාට අනුව, මහින්ද දඟකාර, නමුත් තරමක් හොඳින් ඉගෙන ගන්නා දරුවෙකි. කුඩා කල ඔහු රේල් පාරේ ඇවිදීමටත්, දුම්රිය එන විට කාසි ඒ මත තබා ඒවා තැළෙනු දැක සතුටු වීමටත්, කෝප වූ විට ගුරුවරුන්ට ගල් ගැසීමටත් පුරුදුව සිටියේය.
"සිංගප්පූරු නිවස": බණ්ඩාර පවුල සමඟ වැඩි කලක් ගත නොකළ මහින්දගේ දඟකාරකම් නිසා, අවසානයේ ඔහුගේ මවට ගාල්ලට ගොස් "සිංගප්පූරු නිවස" නමින් හැඳින්වූ නිවසක් කුලියට ගෙන චමල්, ජයන්තී, මහින්ද සහ ටියුඩර් සමඟ ජීවත් වීමට සිදු විය. මෙයින් පසු මහින්ද හොඳින් අධ්‍යාපනය හැදෑරීමට පටන් ගත් අතර, ඉහළ බාලාංශයේදී සහ දෙවන ප්‍රමිතියේදී වසර දෙකක් අඛණ්ඩව පන්ති ත්‍යාගය දිනා ගත්තේය.
විහිළු කතා: මහින්ද කුඩා කළ කළ විහිළුවක් පිළිබඳව කතාවක් තිබේ. එක් අවස්ථාවක පියා වන D.A. රාජපක්ෂ මහතා ඔහුට දඬුවම් කිරීමට තැත් කළ විට, මහින්ද මැදමුලන නිවසේ කජු ගසක මුදුනට නැඟී, දණ්ඩ විසි කරන තුරු බැසීම ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. තවත් ප්‍රසිද්ධ කතාවක් නම්, ඔහු සර් ජෝන් කොතලාවලට කෝපයෙන් අර්ධ වශයෙන් කෑ අඹ ගෙඩියකින් පහර දීමයි.
කොළඹට පැමිණීම: මහින්දගේ දෙමාපියන් පනස් ගණන්වල මැද භාගයේදී කොළඹට පැමිණි අතර, මහින්ද මුලින්ම නාලන්දා විද්‍යාලයට ද, පසුව 1957 දී තර්ස්ටන් විද්‍යාලයට ද ඇතුළත් විය.
තරුණ කාලය සහ දේශපාලනයට පිවිසීම
තර්ස්ටන් විද්‍යාලයේදී: තර්ස්ටන් විද්‍යාලයේදී ඔහු ක්‍රිකට් සහ රග්බි ක්‍රීඩා කළ අතර, කවපෙත්ත විසිකිරීමේ ශූරයා විය. ඔහු සිංහලෙන් හොඳ වක්තෘවරයෙකු සහ විවාදකරුවෙකු ද විය.
සහකාර පුස්තකාලයාධිපති: ඔහු A/Level විභාගයෙන් පසු විද්‍යෝදය පිරිවෙනේ (වර්තමාන ශ්‍රී ජයවර්ධනපුර විශ්ව විද්‍යාලය) සහකාර පුස්තකාලයාධිපතිවරයෙකු ලෙස සේවය කළේය. මේ කාලයේදී ඔහු වම නැඹුරු දේශපාලනයට ආකර්ෂණය වූ අතර, ලංකා වෙළඳ සේවක සංගමයේ (CMU) කාඩ්පත් දරන සාමාජිකයෙකු බවට පත් වී 1967 දී CMU ශාඛා ලේකම් ලෙස තේරී පත් විය.
බෙලිඅත්ත සංවිධායක: 1967 නොවැම්බර් 7 වන දින ඔහුගේ පියා D.A. රාජපක්ෂ අභාවප්‍රාප්ත වීමෙන් පසු, SLFP නායිකා සිරිමාවෝ බණ්ඩාරනායක මැතිනිය බෙලිඅත්ත පක්ෂ සංවිධායක තනතුර චමල් රාජපක්ෂට ලබා දුන්නද, ඔහු එය ප්‍රතික්ෂේප කර සිය මල්ලි වන මහින්දව නිර්දේශ කළේය. මුලදී අදිමදි කළද, ඇය 1968 දී මහින්දව බෙලිඅත්ත සංවිධායක ලෙස පත් කළාය.
දේශපාලනයට පිවිසීම: මෙම පත්වීමෙන් පසු මහින්ද සිය පුස්තකාලයාධිපති රැකියාව අතහැර මැදමුලනට පැමිණියේය. 1970 මහ මැතිවරණයේදී ඔහු එක්සත් පෙරමුණේ ජයග්‍රහණයත් සමඟ තම ප්‍රතිවාදියා වූ UNP හි ආචාර්ය රංජිත් කේ.පී. අතපත්තු මහතාව පරාජය කරමින් පාර්ලිමේන්තුවේ ලාබාලතම මන්ත්‍රීවරයා බවට පත් විය. (1977 දී රංජිත් අතපත්තු මහතා විසින් මහින්ද රාජපක්ෂ මහතා පරාජය කරන ලදි.)
නීතිඥවරයෙකු ලෙස දිවිය සහ විවාහය
නීතිඥවරයෙකු ලෙස: 1970-77 පාර්ලිමේන්තුවේ පසුපෙළ මන්ත්‍රීවරයෙකු ලෙස කටයුතු කරන අතරතුර, නීති විද්‍යාලයට ඇතුළත් වීමේ නිර්ණායකවල වෙනස්කම් හේතුවෙන් මහින්දට නීති ශිෂ්‍යයෙකු ලෙස ලියාපදිංචි වීමට හැකි විය. ඔහු 1977 දී මැතිවරණයෙන් පරාජය වූ නමුත්, එම වසරේම නොවැම්බර් මාසයේදී නිතීඥයෙකු ලෙස දිවුරුම් දුන්නේය.
විවාහය: 1983 දී ඔහු නාවික කොමදෝරු E.P. සහ වික්‍රමසිංහ මහත්මියගේ දියණිය වන ශිරන්ති වික්‍රමසිංහ මහත්මිය සමඟ විවාහ විය. ශිරන්ති මහත්මිය ළමා මනෝවිද්‍යාව සහ පෙර පාසල් අධ්‍යාපනය පිළිබඳ වෘත්තීය සුදුසුකම් ඇති අතර, 1973 දී 'මිස් ශ්‍රී ලංකා' කිරුළ දිනූ රූ රැජිනකි. ඔවුන්ට නාමල්, යෝෂිත සහ රෝහිත යන පුතුන් තිදෙනෙක් සිටිති.
1977 දී ලැබූ දැවැන්ත පරාජයෙන් සහ 1980 දී බණ්ඩාරනායක මැතිනියගේ ප්‍රජා අයිතිවාසිකම් ඉවත් කිරීමෙන් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය දෙදරා ගියද, 1982 ජනාධිපතිවරණයෙන් සහ ජනමත විචාරණයෙන් පසු පක්ෂය යම් දුරකට නැවත පණ ගැන්වීමට පටන් ගත්තේය.
@ D.B.S.Jeyaraj ගේ, “Mahinda Rajapaksa at 80: Demonised by Opponents and Deified by Supporters” - Daily mirror ලිපිය ඇසුරිනි.
