සෞඛ්ය ක්ෂේත්රයේ "මරණීය" අර්බුදය: බාල ඖෂධ, දූෂිත නිලධාරී තන්ත්රය සහ දේශපාලන අනුග්රහය
ශ්රී ලංකාවේ සෞඛ්ය පද්ධතිය මෑත කාලීනව දැඩි කම්පනයකට ලක්ව ඇත්තේ රෝගීන් සුවපත් කිරීමට ගෙන්වන ඖෂධම ඔවුන්ගේ මරණයට හේතු වන බවට එල්ල වන බරපතල චෝදනා හේතුවෙනි. මෙය හුදු තාක්ෂණික දෝෂයක් නොව, ප්රබල දේශපාලනඥයන්, ඉහළ රාජ්ය නිලධාරීන් සහ ව්යාපාරික ජාලයන් එක්ව මෙහෙයවන සංවිධානාත්මක අපරාධයක් බවට කරුණු අනාවරණය වෙමින් පවතී.
1. මතභේදයට තුඩු දුන් ආයතන සහ පුද්ගල චරිත
මෑතකාලීන හෙළිදරව් කිරීම්වලට අනුව ප්රධාන වශයෙන් ආයතන දෙකක් සහ ඉහළ නිලධාරියෙකුගේ නම මෙහිදී කැපී පෙනේ:
- Hemas Surgicals & Diagnostics: 2025 ජුනි මාසයේදී අල්ලස් කොමිසමට ඉදිරිපත් වූ පැමිණිලි සහ THO/B/NHSL/AB/AQ/2025/01 දරන නිල විගණන වාර්තාව මගින් මෙම සමාගම සහ සෞඛ්ය බලධාරීන් අතර ඇති ගනුදෙනු ප්රශ්න කර ඇත.
- පී.ටී.සී. හෝල්ඩිංග්ස් (PTC Holdings): රෝගී මරණ සම්බන්ධයෙන් සමාජ මාධ්ය හරහා චෝදනා එල්ල වූ ආයතනයකි. මෙහි හිමිකාරිත්වය දේශපාලන බලවතුන් (යෝෂිත රාජපක්ෂ වැනි) සමඟ සමීප සබඳතා පවත්වන බවට වාර්තා වේ.
- අනිල් ජාසිංහ (හිටපු සෞඛ්ය ලේකම්): විවිධ පාලන තන්ත්රයන් යටතේ බලය රැකගනිමින්, ඖෂධ සමාගම් සහ දේශපාලන අධිකාරිය අතර අතරමැදියෙකු ලෙස ක්රියා කරන බවට පැමිණිලි ලිපි මගින් බරපතල ලෙස චෝදනා එල්ල කර ඇත.
2. ජාවාරමේ ක්රමවේදය: පුවත් මවාපෑම සහ වගකීමෙන් මිදීම
විශ්ලේෂණයට අනුව, එක් පාර්ශවයක දූෂණ හෙළි වන විට, මහජන අවධානය වෙනතකට යොමු කිරීම සඳහා තවත් පාර්ශවයක් කරළියට පැමිණවීම "උපායමාර්ගික කුමන්ත්රණයක්" ලෙස ක්රියාත්මක වේ.
නිදසුනක් ලෙස: හේමාස් සමාගමට එරෙහිව විගණන වාර්තාවලින් කරුණු තහවුරු වන විට, එම චෝදනා යෝෂිත රාජපක්ෂට හිතවත් පී.ටී.සී. හෝල්ඩිංග්ස් වෙත හරවා යැවීමට උත්සාහ කර ඇති බව පෙනී යයි. මෙලෙස ඖෂධ මාෆියාවේ විවිධ කල්ලි එකිනෙකා පරදවමින් තමන්ගේ ආරක්ෂාව සලසා ගැනීමට උත්සාහ දරයි.
3. දේශපාලන අරමුදල් සහ ඖෂධ මාෆියාවේ අශුද්ධ සබඳතාව
මෙම අර්බුදයේ භයානකම පැතිකඩ වන්නේ දේශපාලන පක්ෂවල මැතිවරණ ව්යාපාර සඳහා මෙම ඖෂධ ජාවාරම්කරුවන් මුදල් පොම්ප කිරීමයි.
- විනිවිදභාවයකින් තොර අරමුදල්: දේශපාලන පක්ෂවලට ලැබෙන මූල්ය ආධාර පිළිබඳ විගණනයක් නොමැති වීම නිසා, ජාවාරම්කරුවන් සිය "කළු සල්ලි" දේශපාලන රැකවරණය ලබාගැනීම සඳහා ආයෝජනය කරයි.
- ප්රතිලාභය: මැතිවරණයෙන් පසු බලයට පත්වන පක්ෂ, මෙම සමාගම්වල බාල ඖෂධ හෝ ප්රමිතියෙන් තොර වෛද්ය උපකරණ මෙරටට ගෙන්වීමට අනුග්රහය දක්වයි. වර්තමාන පාලන බලය සහිත ජාතික ජන බලවේගය (NPP) පවා මෙවැනි ජාවාරම්කරුවන්ගේ මූල්ය දායකත්වය ලබාගෙන ඇති බවට කෙරෙන චෝදනා මගින් පද්ධතියේ ඇති දූෂිත බව මැනවින් පැහැදිලි වේ.
4. වර්තමාන තත්ත්වය සහ මානුෂීය බලපෑම
වෛද්ය හා සිවිල් අයිතිවාසිකම් පිළිබඳ වෛද්යවරුන්ගේ වෘත්තීය සමිති සන්ධානය විසින් අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවට (CID) ඉදිරිපත් කළ පැමිණිල්ල මගින් තත්ත්වයේ බරපතලකම තහවුරු වේ:
- Ondesterone වැනි වමනය පාලනය කරන එන්නත් නිසා සිදු වූ මරණ.
- කළුතර මාතෘ රෝහලේදී ප්රතිජීවක ආසාත්මික වීමෙන් සිදු වූ මාතෘ මරණ.
- එකම සමාගමක ඖෂධ 10කට වඩා වැඩි ප්රමාණයක් භාවිතයෙන් ඉවත් කිරීමට සිදු වීම.
නිගමනය
ශ්රී ලංකාවේ සෞඛ්ය ක්ෂේත්රය අද වන විට රෝගීන් සුවපත් කරන මධ්යස්ථානයක සිට "මුදල් උපයන මර උගුලක්" දක්වා පරිවර්තනය වෙමින් පවතී. නිලධාරීන්ගේ අත්තනෝමතික තීරණ, ඖෂධ නියාමන අධිකාරියේ දුර්වලතා සහ දේශපාලකයන්ගේ ලාභ අපේක්ෂාවන් මේ සියල්ලටම වගකිව යුතුය. ස්වාධීන විමර්ශනයක් සහ දේශපාලන පක්ෂවල අරමුදල් පිළිබඳ දැඩි නීතිමය රාමුවක් සැකසීමෙන් තොරව මෙම "මරණයේ ජාවාරම" නතර කළ නොහැකි වනු ඇත.
