වෙළෙඳපොළේ කීරි සම්බා සහල් කිලෝවක මිල රුපියල් 350 දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවට වාර්තා වීමත් සමග,
සහල් වෙළෙඳපොළේ පවතින අර්බුදය නැවත වරක් කරළියට පැමිණ තිබේ. රුපියල් 260ක් වැනි පහළ අගයක් ලෙස නියම කර ඇති පාලන මිල සම්පූර්ණයෙන්ම බිඳ වැටී ඇති බව පෙනී යන්නේ, වෙළෙන්දන් පවා පවසන්නේ තොග මිල රුපියල් 300 ත් 325 ත් අතර දක්වා ඉහළ ගොස් ඇති බවයි.
මෙය පාරිභෝගිකයාට දැරිය නොහැකි බරක් වන අතර, වත්මන් රජය බලයට පත්වීමෙන් පසු සහල් ඒකාධිකාරය බිඳ දමන බවට දුන් පොරොන්දු හා සසඳන විට මෙම තත්ත්වය බරපතල ප්‍රශ්න ගණනාවක් මතු කරයි.
පාලන මිල කඩදාසිවලට පමණයි
වෙළෙඳුන් පවසන පරිදි, රුපියල් 260 ක පාලන මිලට කීරි සම්බා විකිණීමට නොහැකි වී ඇත්තේ තොග මිල ඉහළ යාම හේතුවෙනි. මේ නිසා වෙළෙඳසැල් හිමියන් සහල් තොග සඟවා තබා, හිතවත් පාරිභෝගිකයන්ට පමණක් කිලෝවක් රුපියල් 350 බැගින් බිල්පත් රහිතව අලෙවි කරන බව වෙළෙඳපොළ ආරංචි මාර්ග තහවුරු කරයි. මෙහිදී වෙළෙන්දන් කිලෝවකින් රුපියල් 25 ත් 30 ත් අතර ලාභයක් ලබන බව සඳහන් වේ. පාලන මිල නියම කිරීමේ අරමුණ වූයේ පාරිභෝගිකයාට සහන සැලසීම වුවද, යථාර්ථය වී ඇත්තේ පාලන මිල කඩදාසිවලට පමණක් සීමා වී වෙළෙන්දා සහ මෝල් හිමියා තම වාසිය තකා ක්‍රියා කිරීමේ නිදහස ලබා තිබීමයි.
"සහල් මාෆියාව" බිඳීම වෙනුවට ශක්තිමත් කිරීම
වත්මන් ආණ්ඩුව බලයට පත්වන විට ප්‍රධාන පොරොන්දුවක් වූයේ "සහල් මාෆියාව" නැතහොත් මහා හාල් මෝල් හිමියන්ගේ ආධිපත්‍යය බිඳ දමා සාධාරණ මිලකට සහල් ලබා දීමයි. එහෙත්, පසුගිය කාලයේ ජනාධිපතිවරයා මහා හාල් මෝල් හිමියන් සමග සාකච්ඡා කර වෙළෙඳපොළේ පැවති මිල ගණන්වලටත් වඩා වැඩි මුදලක් පාලන මිල වශයෙන් නියම කළ අවස්ථාවලද වෙළෙඳපොළේ මිල අස්ථාවර විය.
වර්තමාන තත්ත්වය විශ්ලේෂණය කිරීමේදී පැහැදිලි වන්නේ, රජය 'සහල් මාෆියාව' බිඳ දැමීම වෙනුවට ඔවුන්ගේ ඒකාධිකාරය තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීමට අවස්ථාව සලසා ඇති බවයි. කීරි සම්බා සහල් තොග සඟවා ගනිමින් සිටින මෝල් හිමියන්ට එරෙහිව කිසිදු රාජ්‍ය මැදිහත්වීමක් හෝ වැටලීමක් සිදු නොවීම, මෙම සැකය තවදුරටත් තීව්‍ර කරයි. වෙළෙඳපොළ ක්‍රියාකාරීන් නිදහසේ කටයුතු කරන විට පාරිභෝගිකයා පීඩාවට පත් කිරීමේ අවසාන ප්‍රතිඵලය මෙයයි.
විවාදාත්මක ප්‍රකාශ සහ දූෂණ චෝදනා
මීට සමගාමීව, සහල් ආනයනය සම්බන්ධයෙන් ඇති වූ දූෂණ චෝදනා සහ කෘෂිකර්ම ඇමති ලාල්කාන්ත ගොවිතැන සම්බන්ධයෙන් සිදුකළ ආන්දෝලනාත්මක ප්‍රකාශ (මාධ්‍ය වාර්තා අනුව) ද මෙම අර්බුදයට තවත් මානයක් එක් කරයි. සහල් ආනයනයේදී දූෂණ සිදුවීම, දේශීය ගොවියාට සහ පාරිභෝගිකයාට යන දෙපාර්ශවයටම අහිතකර ලෙස බලපායි. ඇමතිවරයාගේ ප්‍රකාශ (මාධ්‍ය වාර්තා අනුව) තුළින් ගොවිතැන සහ ආහාර සුරක්ෂිතතාව පිළිබඳ රජයේ ප්‍රතිපත්තිවල පැහැදිලි ස්ථාවරයක් නොමැති බවට අර්ථකථනයක් දිය හැකි අතර, එය සමස්ත කෘෂිකාර්මික අංශය කෙරෙහි අවිනිශ්චිතතාවයක් ඇති කරයි.
බලය රැකගැනීම වෙනුවෙන් වූ "ඩීල්"
මෙම සමස්ත තත්ත්වය පිළිබඳව ජනතාව තුළ මතුවී ඇති මතය වන්නේ ව්‍යාපාරිකයින් සහ වත්මන් ආණ්ඩුව අතර ඇත්තේ 'බලය රැකගැනීම වෙනුවෙන් වූ ඩීල්' එකක් බවයි. මහා මෝල් හිමියන්ගේ බලය තවදුරටත් වර්ධනය වීමට ඉඩ දීමෙන්, රජය ඔවුන් සමග ඇති 'නිහඬ ගනුදෙනුවක්' හරහා සහයෝගය ලබා ගන්නා බවට ජනතා චෝදනා එල්ල වේ.
පාලන මිලක් නියම කර තිබියදී, සහල් කිලෝවක් රුපියල් 350 කට අලෙවි වන වටපිටාවක, රජයේ මැදිහත්වීම සම්පූර්ණයෙන්ම අක්‍රීය වී ඇති බවක් පෙනී යයි. සහල් ඒකාධිකාරය විසින් පාරිභෝගිකයා මංකොල්ල කෑමට ඉඩ දීම, යහපාලනය පිළිබඳ පොරොන්දු වූ රජයකට කිසිසේත්ම සුදුසු නොවන තත්ත්වයකි. ජනතාව අපේක්ෂා කරන්නේ කඩිනමින් මෙම සහල් ඒකාධිකාරය බිඳ දමා, සාධාරණ මිලකට සහල් ලබා දීමට රජය මැදිහත් වීමයි. එසේ නොවුවහොත්, මෙම මිල ඉහළ යෑම රටේ ආහාර සුරක්ෂිතතාවට සහ ආර්ථිකයට තවදුරටත් බලපෑම් එල්ල කරනු ඇත.
