2025 ඔක්තෝබර් 09, බ්‍රහස්පතින්දා - වසර දෙකක් පුරා පැවති ඊශ්‍රායලය සහ හමාස් සංවිධානය අතර යුද්ධය
අවසන් කිරීම සඳහා විශාලම ඉදිරි පියවර තබමින්, සාම සැලැස්මේ පළමු අදියරට දෙපාර්ශවයම එකඟ වී ඇති බවට අමෙරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් (ඔක්තෝබර් 09) නිවේදනය කළේය.
ට්‍රම්ප් ජනපතිගෙන් නිවේදනයක්
ජනාධිපති ට්‍රම්ප් සිය ට්රූත් සොෂල් (Truth Social) සමාජ මාධ්‍ය ගිණුමේ සටහනක් තබමින් ප්‍රකාශ කළේ, මෙම එකඟතාවය "ශක්තිමත්, කල් පවතින හා සදාකාලික සාමයක්" සඳහා වූ පළමු පියවර බවයි.
ඔහුගේ සටහනේ වැඩිදුරටත් දැක්වුණේ,
- හමාස් සංවිධානය විසින් රඳවාගෙන සිටින ඊශ්‍රායල ප්‍රාණ ඇපකරුවන් සියලු දෙනා ඉක්මනින් නිදහස් කරනු ඇති බව.
- ඊශ්‍රායලය එකඟ වූ මට්ටමකින් ගාසා තීරයෙන් හමුදා ඉවත් කර ගැනීමක් සිදු කරනු ඇති බව.
මැදිහත්කරුවන් ලෙස කටයුතු කළ කටාර්, ඊජිප්තු සහ තුර්කි රාජ්‍යයන්ට ජනාධිපති ට්‍රම්ප් සිය කෘතඥතාව පළ කළේය.
ගිවිසුමේ ප්‍රධාන අංග (පළමු අදියර)
මෙම ගිවිසුම, ට්‍රම්ප් පාලනාධිකාරිය විසින් යෝජනා කරන ලද කරුණු 20 කින් යුත් සාම රාමුවේ පළමු අදියර මත පදනම් වී ඇත. ඊශ්‍රායලය, හමාස් සහ මැදිහත් රාජ්‍යයන් විසින් මෙම එකඟතාවය සනාථ කර ඇත.
- ප්‍රාණ ඇපකරුවන් හුවමාරුව: හමාස් සංවිධානය විසින් රඳවාගෙන සිටින ජීවතුන් අතර සිටින ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 20 දෙනා මෙම සති අන්තයේදී නිදහස් කිරීමට සැලසුම් කර ඇති බවත්, ඒ වෙනුවට ඊශ්‍රායලය විසින් පලස්තීන සිරකරුවන් 2,000 කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් (ජීවිතාන්තය දක්වා සිරදඬුවම් නියම වූ 250ක් ඇතුළුව) නිදහස් කරනු ඇති බවටත් වාර්තා වේ.
- වහාම සටන් විරාමයක්: මෙම ගිවිසුම ක්‍රියාත්මක වීමත් සමඟ සටන් විරාමයක් ආරම්භ වීම අපේක්ෂා කෙරේ.
- ඊශ්‍රායල හමුදා ඉවත් කිරීම: ඊශ්‍රායල හමුදා ගාසා තීරයෙන් එකඟ වූ සීමාවක් දක්වා ඉවත් කර ගැනීමට නියමිතය.
- මානුෂීය ආධාර: මානුෂීය ආධාර සහ අත්‍යවශ්‍ය වාණිජ ද්‍රව්‍ය ගාසා තීරයට ඇතුළු කිරීමට අවස්ථාව සැලසෙනු ඇත.
ඊශ්‍රායල අග්‍රාමාත්‍ය බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු ද මෙම නිවේදනය පිළිගෙන ඇති අතර, "මෙය ඊශ්‍රායලයට මහත් දවසක්" ලෙස එය හඳුන්වා දුන්නේය. ගිවිසුමට අනුමැතිය ලබාදීම සඳහා රජය රැස් කරන බවත්, තම ප්‍රාණ ඇපකරුවන් සියල්ලන්ම ගෙදර ගෙන ඒමට හැකි වනු ඇති බවටත් ඔහු විශ්වාසය පළ කළේය.
යුද්ධයේ පසුබිම
මෙම එකඟතාවය සිදුවන්නේ ඊශ්‍රායලය හා හමාස් අතර යුද්ධය ආරම්භ වී වසර දෙකක් සපිරෙන අවස්ථාවේදීය.
- 2023 ඔක්තෝබර් 07 වන දින හමාස් සටන්කාමීන් විසින් ඊශ්‍රායලයට එල්ල කරන ලද ප්‍රහාරයෙන් 1,200 කට අධික ඊශ්‍රායල ජාතිකයින් පිරිසක් ඝාතනයට ලක් වූ අතර, 251 දෙනෙකු ප්‍රාණ ඇපයට ගනු ලැබීය.
- මෙම ප්‍රහාරයට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඊශ්‍රායලය විසින් ගාසා තීරය වෙත එල්ල කළ ප්‍රහාරවලින් මේ වන විට 67,183 දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇත (හමාස් පාලනය යටතේ ඇති සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයේ දත්ත අනුව).
ගිවිසුමේ පසු අදියරයන් වන ගාසා තීරයේ අනාගත පාලනය හෝ හමාස් සංවිධානය නිරායුධ කිරීම වැනි වඩා මතභේදාත්මක කරුණු සම්බන්ධයෙන් සාකච්ඡා අඛණ්ඩව ඊජිප්තුවේදී පැවැත්වීමට නියමිත බව වාර්තා වේ.
මූලාශ්‍ර: අල් ජසීරා, බීබීසී, සීඑන්එන් ඇතුළු නවතම ජාත්‍යන්තර පුවත්
