ශ්‍රී ලංකා රජය විසින් මෙවර යල කන්නයේදී මිලදී ගත් වී තොග සහල් බවට පත් කිරීමේ ක්‍රියාවලියේදී
රුපියල් මිලියන 200කට අධික දැවැන්ත වංචාවක් සිදුවෙමින් ඇතැයි ශ්‍රී ලංකා සහල් නිෂ්පාදකයන්ගේ ජාතික සම්මේලනය විසින් එල්ල කර ඇති බරපතළ චෝදනාවකි. මෙම සිද්ධිය, රාජ්‍ය ආයතනවල විනිවිදභාවය සහ ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලීන් සම්බන්ධයෙන් නැවතත් ප්‍රශ්න ගණනාවක් මතු කරයි.
ටෙන්ඩරයේ විවාදාත්මක කොන්දේසි:
මහා මෝල් හිමියන්ට පමණක් ද?
ශ්‍රී ලංකා සහල් නිෂ්පාදකයන්ගේ ජාතික සම්මේලනයේ කැඳවුම්කරු මුදිත පෙරේරා පොළොන්නරුවේදී පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී පෙන්වා දුන්නේ, රජය සතුව දැනට පවතින මෙට්‍රික් ටොන් 50,000කට ආසන්න වී තොග සහල් බවට පත් කිරීම සඳහා ජාතික සමූපකාර තොග වෙළෙඳ සංස්ථාව (සතොස) විසින් කැඳවා ඇති ටෙන්ඩරය පිටුපස විශාල අක්‍රමිකතාවක් ඇති බවයි.
ඔහුගේ මූලික චෝදනා මෙසේය:
- සීමාකාරී කොන්දේසි: වී තොග සහල් බවට පත් කිරීමේ පූර්ණ හිමිකාරිත්වය මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන්ට පමණක් පවරා කොන්දේසි පැනවීම හේතුවෙන්, සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ සහල් මෝල් හිමියන්ට මෙම ක්‍රියාවලියට සම්බන්ධ වීමට අවස්ථාව අහිමි වී තිබේ.
- පුද්ගලික අරමුණු: මෙම ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලිය මෙහෙයවන්නේ යම් බලගතු දේශපාලනඥයෙකුගේ හිතවතෙකුට රජයේ වී සියල්ල සහල් බවට පත් කිරීමේ අවස්ථාව ලබාදීමේ අරමුණින් බවට සම්මේලනය චෝදනා කරයි.
මිලියන 200ක වංචාව සහ අරුම පුදුම ප්‍රතිශතය
චෝදනා එල්ල වන වංචාවේ මූල්‍යමය වටිනාකම රුපියල් මිලියන 200ක් පමණ වන බවට ගණන් බලා තිබේ. මෙම වංචාව සිදුවන්නේ සතොස සභාපතිවරයා විසින් හිතාමතාම තීරණය කර ඇති සහල් නිෂ්පාදන ප්‍රතිශතය හරහාය.
- ප්‍රතිශතය අඩු කිරීම: මීට පෙර රජය සතු නාඩු වී කිලෝ ග්‍රෑම් 100 කින් සහල් කිලෝ 65 ක් නිෂ්පාදනය කර තිබුණද, සතොස සභාපති කෝසල විල්භාව මහතා මෙවර එය කිලෝ 63 ක් දක්වා අඩු කර ඇති බවට මුදිත පෙරේරා චෝදනා කරයි.
- වංචාව සිදුවන ආකාරය: ඔහු පෙන්වා දෙන්නේ රතු වී ප්‍රභේදවලින් 65%, 66%, හෝ 67% දක්වා සහල් ලබාගත හැකි අතර, යල කන්නේ සුදු වී වර්ගවලින් පවා 63% ට වඩා ඉහළ ප්‍රතිශතයක් ලබාගත හැකි බවයි. එසේ තිබියදීත්, ප්‍රසම්පාදන ක්‍රියාවලියකින් තොරව 63% යන ප්‍රතිශතය තීරණය කිරීම මත පමණක් 2%ක 'කට් එකක්' සිදුවී ඇති අතර, එය මහා භාණ්ඩාගාරයට ආසන්න වශයෙන් මිලියන 200ක මුදලක් අහිමි කර තිබේ.
මෙම ටෙන්ඩර් ලියවිලිවලට ප්‍රසම්පාදන කමිටු සභාපති ලෙස නොව, සතොස සභාපතිවරයා ලෙස විල්භාව විසින්ම අත්සන් කර තිබීමද විවාදාත්මක තත්ත්වයක් නිර්මාණය කර ඇත.
සුළු මෝල් හිමියන්ගේ අවදානම සහ අවසාන නිවේදනය
ශ්‍රී ලංකා සහල් නිෂ්පාදකයන්ගේ සම්මේලනයේ නියෝජිතයෝ පවසන්නේ, රජය සතුව මේ වන විට පවතිනුයේ ලංකාවේ සමස්ත පරිභෝජනයෙන් දින පහකට පමණක් ප්‍රමාණවත් වී තොග බවයි. මෙවැනි තීරණාත්මක තොගයක් පවා මහා පරිමාණ සහල් මෝල් හිමියකු සතු කිරීම අමනෝඥ ක්‍රියාවක් බවට ඔවුන් චෝදනා කරයි.
- වෙළෙඳපොළ ඒකාධිකාරය: රජය මෙම තීරණය දිගින් දිගටම පවත්වාගෙන යන්නේ නම්, එය දැනටමත් සහල් වෙළෙඳපොළේ ආධිපත්‍යය දරන මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන්ට තවදුරටත් වාසිදායක වන අතර, වෙළෙඳපොළ ඒකාධිකාරය ශක්තිමත් වනු ඇත.
- සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණයේ තීරණය: මෙම සම්මේලනය අවධාරණය කරන්නේ, රජය තවදුරටත් මහා පරිමාණ මෝල් හිමියන්ට පමණක් අවස්ථාව ලබා දෙන්නේ නම්, ඉදිරියේදී සතොස ආයතනය වෙත සුළු හා මධ්‍ය පරිමාණ සහල් නිෂ්පාදකයන් විසින් සිදු කරනු ලබන සහල් සැපයුම සම්බන්ධයෙන් තීරණයක් ගැනීමට සිදුවන බවයි.
ඉදිරි ක්‍රියාමාර්ග සහ දේශපාලන අනතුරු ඇඟවීම
ශ්‍රී ලංකා සහල් නිෂ්පාදකයන්ගේ සම්මේලනය විසින් සතොස සභාපති කෝසල විල්භාව ට තදින් අවධාරණය කර ඇත්තේ ඇමතිවරයෙකු හෝ වෙනත් දේශපාලනඥයෙකු පැවසූ පමණින් ඔහුගේ හිතවතෙකුට මෙම වී තොග ලබා දීමට කටයුතු කරන්නේ නම් නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට කිසිසේත් පසුබට නොවන බවයි.
සම්මේලනයේ ඉල්ලීම වන්නේ, ඉදිරි පැය 48 ඇතුළතදී මෙම මතභේදාත්මක ටෙන්ඩර් දැන්වීම වහාම අවලංගු කර, සියලු පාර්ශ්වයන්ට අවස්ථාව ලැබෙන පරිදි නව ටෙන්ඩර් නිවේදනයකට යා යුතු බවයි. එසේ නොවුණහොත්, ඔවුන් විල්භාව මහතාට අනිවාර්යයෙන්ම නලින් ප්‍රනාන්දු අමාත්‍යවරයාව වැලිකඩදී මුණගැසීමට අවශ්‍ය කටයුතු සම්පාදනය කරන බවට අවධාරණය කරයි.
මෙහිදී, මීට වසර 11 කට පෙර 'කැරම් බෝඩ් සෙල්ලමකට' හිරේ ගිය සතොස සභාපතිවරයකු වූ නලින් ප්‍රනාන්දු සිහිපත් කරමින්, වත්මන් සභාපතිවරයාට මෙම 'වී සෙල්ලමකින්' හිරේ යන්නට සිදුවනු ඇති බවට අනතුරු ඇඟවීමක් කර තිබීමෙන්, මෙම චෝදනාවල බරපතළකම පැහැදිලි වේ.
කෙසේ වුවත් මේ සම්බන්ධව තවදුරටත් විමර්ශනය කළ යුතු කරුණු කිහිපයක් වේ.
- සතොස විසින් වී තොග සහල් බවට පත් කිරීමේදී 63% ප්‍රතිශතයක් තීරණය කිරීමට හේතුවූ නිල ලේඛන හෝ තාක්ෂණික වාර්තා.
- මෙම ටෙන්ඩරය ප්‍රසම්පාදන කමිටුව වෙනුවට සභාපතිවරයා විසින්ම අත්සන් කිරීමේ නීතිමය පසුබිම.
- මෙම වී තොගය ලබා ගැනීමට ඉදිරිපත්ව සිටින මහා පරිමාණ මෝල් හිමියා සහ සතොස සභාපතිවරයා අතර ඇති සබඳතා.
කෙසේ වුවද මෙම චෝදනා සත්‍ය බවට තහවුරු වුවහොත්, එය රාජ්‍ය ආයතන තුළ පවතින දූෂණය සහ වංචාව සම්බන්ධයෙන් නැවත වරක් ජාතික මට්ටමේ අවධානය යොමු කළ යුතු තත්ත්වයක් වනු ඇත.
@සමාරා පරණවිතාන
