ගාසා තීරයේ ගැටුම් අවසන් කිරීමේ නවතම උත්සාහය ලෙස එක්සත් ජනපදය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද
විසි වදෑරුම් සාම සැලැස්ම සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් සාකච්ඡා කිරීමට අවශ්‍ය බව පවසමින් හමාස් කණ්ඩායම ඉතිරි සියලුම ඊශ්‍රායල ප්‍රාණ ඇපකරුවන් මුදාහැරීමට එකඟ වී තිබේ.
හමාස් සංවිධානය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ, හුවමාරුව සඳහා වන නිසි කොන්දේසි සපුරාලන්නේ නම්, "ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ යෝජනාවේ අඩංගු හුවමාරු සූත්‍රයට අනුව ජීවත්ව සිටින සහ මියගිය සියලුම ඊශ්‍රායල සිරකරුවන් මුදාහැරීමට" තමන් එකඟ වන බවයි.
මෙම නිවේදනය නිකුත් කරනු ලැබුවේ, සාම සැලැස්ම පිළිගැනීමට එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් හමාස් සංවිධානයට ඉරිදා දක්වා කාලසීමාවක් ලබා දී, එසේ නොකළහොත් "සැම දෙසින්ම දරුණු තත්ත්වයකට මුහුණ දීමට සිදුවන" බවට අනතුරු ඇඟවීමෙන් පැය කිහිපයකට පසුවය.
ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රතිචාරය සහ ඊශ්‍රායලයට කළ ඉල්ලීම
හමාස් සංවිධානයේ ප්‍රතිචාරයෙන් පසුව, ජනාධිපති ට්‍රම්ප් Truth Social සමාජ මාධ්‍ය වේදිකාවේ සටහනක් තබමින් කියා සිටියේ, "ඔවුන් ස්ථිර සාමයක් සඳහා සූදානම් බව මා විශ්වාස කරන" බවයි.
එමෙන්ම, "ප්‍රාණ ඇපකරුවන් ආරක්ෂිතව සහ ඉක්මනින් පිටතට ගැනීමට හැකිවන පරිදි, ගාසා තීරයට බෝම්බ හෙලීම වහාම නවත්වන ලෙස!" ඔහු ඊශ්‍රායලයෙන් ඉල්ලා සිටියේය. "විස්තර සාකච්ඡා කිරීම දැනටමත් ආරම්භ කර ඇත" යනුවෙන්ද ඔහු වැඩිදුරටත් සඳහන් කළේය. හමාස් දේශපාලන කාර්යාංශයේ ප්‍රධානියාගේ මාධ්‍ය උපදේශකවරයෙකු වන ටහීර් අල්-නූනූ බීබීසී පුවත් සේවයට පැවසුවේ, "ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රකාශයන් දිරිගන්වනසුලු වන අතර, සිරකරුවන් හුවමාරු කර ගැනීම, යුද්ධය අවසන් කිරීම සහ වාඩිලෑමෙන් පසුබැසීම සුරක්ෂිත කිරීම සඳහා සාකච්ඡා වහාම ආරම්භ කිරීමට ව්‍යාපාරය සූදානම්" බවයි.
හමාස් හි කොන්දේසි සහ එකඟ නොවන කරුණු
හමාස් හි ප්‍රකාශය ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප්ගේ 20-අංශ සැලැස්ම නිශ්චිතවම පිළි නොගත්තද, "පලස්තීන ජාතික සම්මුතිය සහ අරාබි සහ ඉස්ලාමීය සහයෝගය මත පදනම් වූ ස්වාධීන (තාක්ෂණවේදීන්ගේ) පලස්තීන ආයතනයකට ගාසා තීරයේ පරිපාලනය භාර දීමට තම එකඟතාව අලුත් කරන" බව සඳහන් කළේය.
කෙසේ වෙතත්, සාම සැලැස්මේ ප්‍රධාන ඉල්ලීමක් වන—හමාස් සංවිධානය නිරායුධකරණයට එකඟ වීම සහ ගාසා පාලනයෙහි කිසිදු කාර්යභාරයක් තවදුරටත් ඉටු නොකිරීම—පිළිබඳව හමාස් ප්‍රකාශයේ කිසිදු සඳහනක් නොතිබීම විශේෂත්වයකි.
සාම සැලැස්ම යෝජනා කරන්නේ:
- සටන් වහාම අවසන් කිරීම.
- ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 20 දෙනෙකු සහ මියගිය ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ දේහයන් පැය 72ක් ඇතුළත මුදා හැරීම.
- ඒ වෙනුවට රඳවා ගත් සිය ගණනක් ගාසා වැසියන් මුදා හැරීම.
- දෙපාර්ශ්වයම එකඟ වූ පසු වහාම සම්පූර්ණ ආධාර ගාසා තීරයට යැවීම.
නමුත්, හමාස් කණ්ඩායම පෙන්වා දෙන්නේ ගාසා තීරයේ අනාගතය සහ පලස්තීන ජනතාවගේ අයිතිවාසිකම් සම්බන්ධ වෙනත් ගැටලු තවමත් ජාතික රාමුවක් තුළ සාකච්ඡා කෙරෙමින් පවතින බවයි.
ඊශ්‍රායලයේ ස්ථාවරය සහ ජාත්‍යන්තර ප්‍රතිචාර
ට්‍රම්ප් සහ ඊශ්‍රායල අගමැති බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු විසින් ඒකාබද්ධව සැලැස්ම ප්‍රකාශයට පත් කළද, නෙතන්යාහු පසුව ප්‍රකාශ කළේ පලස්තීන රාජ්‍යයක් පිහිටුවීමට තමන් විරුද්ධ වන බවයි. "එය ගිවිසුමේ ලියා නැත. පලස්තීන රාජ්‍යයකට අප දැඩි ලෙස විරුද්ධ වන බව අපි කීවෙමු," යනුවෙන් ඔහු පැවසීය.
ජනාධිපති ට්‍රම්ප්ගේ මාධ්‍ය ලේකම් කැරොලයින් ලීවිට් ප්‍රකාශ කළේ, මෙම ගිවිසුම ප්‍රතික්ෂේප කිරීමේ ප්‍රතිවිපාක හමාස් සංවිධානයට "ඉතා දරුණු" වනු ඇති බවයි. සැලැස්ම පිළිගන්නේ නම්, කලාපයේ "සාමකාමී හා සමෘද්ධිමත්" අනාගතයක් කරා ගමන් කළ හැකි බවද ඇය කීවාය.
යුරෝපීය සහ මැද පෙරදිග නායකයින් මෙම යෝජනාව පිළිගෙන ඇති අතර, පලස්තීන අධිකාරිය (PA) විසින්ද එක්සත් ජනපද ජනාධිපතිවරයාගේ උත්සාහයන් "අවංක සහ අධිෂ්ඨාන සහගත" ලෙස හඳුන්වා ඇත. ට්‍රම්ප් මෙන්ම නෙතන්යාහුද කියා සිටියේ හමාස් සැලැස්ම ප්‍රතික්ෂේප කළහොත් ඊශ්‍රායලයට "හමාස් තර්ජනය විනාශ කිරීමේ කාර්යය නිම කිරීමට" එක්සත් ජනපදයේ සහාය ලැබෙනු ඇති බවයි.
ගාසා තීරයේ වර්තමාන තත්ත්වය
2023 ඔක්තෝබර් 7 වන දින හමාස් ප්‍රහාරයට ප්‍රතිචාර ලෙස ඊශ්‍රායලය ගාසා තීරයේ ආරම්භ කළ හමුදා මෙහෙයුම් හේතුවෙන්, ගාසා හි හමාස් පාලනයට යටත් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශයට අනුව, එතැන් සිට මේ දක්වා අවම වශයෙන් 66,288 දෙනෙකු ඊශ්‍රායල ප්‍රහාරවලින් මිය ගොස් තිබේ.
ඊශ්‍රායල හමුදාව ගාසා නගරයේ සිය ප්‍රහාර දිගටම කරගෙන යන අතර, ආරක්ෂක අමාත්‍යවරයා සඳහන් කළේ හමුදා විසින් නගරය වටලෑම "තද කරමින්" සිටින බවයි. එක්සත් ජාතීන්ගේ ළමා අරමුදල (UNICEF) හි ප්‍රකාශක ජේම්ස් එල්ඩර් කියා සිටියේ දකුණු ගාසා හි ආරක්ෂිත කලාපයක් පිළිබඳ අදහස "විකටයක්" බවයි.
මෙම සටන් විරාම සහ සාම යෝජනා මධ්‍යයේ, ගාසා තීරයේ අනාගතය සම්බන්ධයෙන් තවදුරටත් සාකච්ඡා සිදුවීමට නියමිත අතර, ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ ඉරණම සහ කලාපයේ ස්ථිර සාමයක් ඇතිකර ගැනීම පිළිබඳ අවධානය තවදුරටත් යොමු වී ඇත.
@ සමාරා පරණවිතාන
(විදෙස් මාධ්‍ය ඇසුරිනි)
