ඇමරිකානු ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් විසින් ගාසා තීරයේ ගැටුම් අවසන් කිරීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන ලද සාම සැලැස්ම සම්බන්ධයෙන්
හමාස් සංවිධානයට අවසන් නියෝගයක් නිකුත් කර තිබේ. මෙම සැලැස්ම ඉරිදා (වොෂින්ටන් වේලාවෙන් 18:00, ග්‍රිනිච් වේලාවෙන් 22:00) වන විට පිළිගැනීමට අපොහොසත් වුවහොත් හමාස්ට "මීට පෙර කිසිවෙකු දැක නැති ආකාරයේ දරුණු විනාශයකට" මුහුණ දීමට සිදුවනු ඇතැයි ට්‍රම්ප් දැඩි ලෙස අනතුරු අඟවා ඇත.
ට්‍රම්ප් සහ ඊශ්‍රායල අග්‍රාමාත්‍ය බෙන්ජමින් නෙතන්යාහු විසින් මේ සතියේ සඳුදා ධවල මන්දිරයේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මෙම කරුණු 20කින් සමන්විත සැලැස්ම මගින් අරමුණු කරන්නේ වසර දෙකකට ආසන්න කාලයක් ඇදී ගිය ගාසා යුද්ධය අවසන් කිරීමයි.
සැලැස්මේ ප්‍රධාන කරුණු සහ කොන්දේසි
ට්‍රම්ප්ගේ සැලැස්මෙහි ප්‍රධාන වශයෙන් යෝජනා වී ඇති කරුණු:
- ප්‍රාණ ඇපකරුවන් නිදහස් කිරීම: හමාස් සංවිධානය විසින් රඳවාගෙන සිටින ජීවත්ව සිටින ඊශ්‍රායල ප්‍රාණ ඇපකරුවන් 20 දෙනෙකු සහ මියගිය බවට සැලකෙන ප්‍රාණ ඇපකරුවන්ගේ දේහයන් පැය 72ක් ඇතුළත නිදහස් කිරීම.
- සිරකරුවන් හුවමාරුව: ඊට ප්‍රතිචාර වශයෙන් රඳවාගෙන සිටින ගාසා වැසියන් සිය ගණනක් හුවමාරු කිරීම.
- හමාස්හි භූමිකාව අහෝසි කිරීම: සැලැස්මට අනුව, හමාස් සංවිධානයට ගාසා තීරය පාලනය කිරීමේ කිසිදු භූමිකාවක් නොලැබෙන අතර, ඔවුන් නිරායුධ විය යුතුය.
- තාවකාලික පාලනය: ගාසා තීරයේ අනාගත පාලනය සඳහා "Board of Peace" ලෙස නම් කරන ලද ජාත්‍යන්තර සංක්‍රාන්ති ආයතනයක අධීක්ෂණය යටතේ "තාක්ෂණික, අපක්ෂපාතී පලස්තීන කමිටුවක්" තාවකාලිකව පාලනය කරනු ඇති අතර, එහි ප්‍රධානියා ලෙස ට්‍රම්ප් කටයුතු කරනු ඇත.
- ආධාර සහ සාමය: සැලැස්ම පිළිගත් පසු සම්පූර්ණ ආධාර වහාම ගාසා තීරයට යවනු ලබන අතර, කෙසේ හෝ මැද පෙරදිගට සාමය ලැබෙනු ඇතැයි ට්‍රම්ප් සඳහන් කර තිබේ.
හමාස් සංවිධානයේ ප්‍රතිචාරය සහ අභියෝග
ට්‍රම්ප්ගේ අවසන් නියෝගය හමුවේ හමාස් සංවිධානය සැලැස්මේ කොටස් කිහිපයක් පිළිගැනීමට එකඟ වී ඇති බව වාර්තා වන නමුත්, තවදුරටත් සාකච්ඡා අවශ්‍ය බව පවසා තිබේ. කෙසේ වෙතත්, මෙම සැලැස්ම සම්බන්ධයෙන් හමාස් සංවිධානය තුළ අදහස් භේද පවතී.
- සම්පූර්ණ ප්‍රාණ ඇපකරුවන් නිදහස් කිරීම: ප්‍රධාන ගැටලුවක් වන්නේ, ප්‍රාණ ඇපකරුවන් සියලු දෙනාම සටන් විරාමයේ පළමු පැය 72 ඇතුළත භාර දීම සැලැස්මෙන් ඉල්ලා සිටීමයි. මෙය හමාස් සතුව ඇති එකම කේවල් කිරීමේ සාධකය ඉවත් කිරීමට හේතුවක් වීමයි.
- නිරායුධ කිරීම: හමාස් සංවිධානය නිරායුධ වීම සහ ගාසා තීරයේ පාලනයෙන් ඉවත් වීම ඔවුන්ගේ ප්‍රධාන ඉලක්කවලට පටහැනිය.
- දේශපාලන අංශයේ බලපෑම: කටාර්හි සිටින හමාස්හි දේශපාලන නායකත්වයේ සමහරක් සාමාජිකයින් යම් ගැලපීම් සහිතව සැලැස්ම පිළිගැනීමට විවෘත වුවත්, ප්‍රාණ ඇපකරුවන් පිළිබඳව ඔවුන්ට සෘජු බලපෑමක් නොමැති වීම ඔවුන්ගේ බලපෑමට සීමා වී තිබේ.
අරාබි සහ තුර්කි මැදිහත්කරුවන් මෙම යෝජනාවට ධනාත්මක ප්‍රතිචාරයක් දැක්වීම සඳහා හමාස් සංවිධානයට බලපෑම් කරමින් සිටින බව වාර්තා වේ.
පලස්තීන රාජ්‍යය පිළිබඳ නොගැලපීම
සාම සැලැස්ම "අවසානයේදී පලස්තීන රාජ්‍යයක් සඳහා දොරටු විවෘත කරන" බවට සඳහන් වුවද, ඊශ්‍රායල අග්‍රාමාත්‍ය නෙතන්යාහු පසුව වීඩියෝ ප්‍රකාශයක් නිකුත් කරමින් පලස්තීන රාජ්‍යයකට තමාගේ ඇති දිගුකාලීන විරෝධය නැවත තහවුරු කළේය. "එය ගිවිසුමේ ලියා නැත. අපි පලස්තීන රාජ්‍යයකට දැඩි ලෙස විරුද්ධ වන බව කීවෙමු," ඔහු සඳහන් කළේය.
හමාස් සංවිධානය සැලැස්මට එකඟ නොවන්නේ නම්, ඊශ්‍රායලයට හමාස් තර්ජනය විනාශ කිරීමේ කාර්යය අවසන් කිරීමට ඇමරිකානු සහාය හිමිවන බවට ට්‍රම්ප් සහ නෙතන්යාහු යන දෙදෙනාම සහතික වී තිබේ.
වර්තමානයේ ඊශ්‍රායලය ගාසා සිටි නගරයේ ප්‍රහාරයක් දියත් කරමින් සිටින මොහොතක මෙම සාම සැලැස්ම ඉදිරිපත් කිරීමත් සමඟම, ගැටුමේ ඉදිරි ගමන් මග පිළිබඳව ලෝක අවධානය යොමු වී ඇත. UNICEF ප්‍රකාශක ජේම්ස් එල්ඩර් සඳහන් කළේ දකුණු ගාසා තීරයේ ආරක්ෂිත කලාපයක් පිළිබඳ අදහස "විකටයක්" බවත්, පාසල් නිතිපතා සුන්බුන් බවට පත් වන බවත්ය.
