වොෂින්ටන්, සැප්තැම්බර් 5, 2025 - ජපානයේ අපනයන කේන්ද්‍රීය ආර්ථිකයට සහනයක් සපයමින්,
එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ජපන් වාහන ආනයන සහ වෙනත් නිෂ්පාදන සඳහා අඩු කළ තීරුබදු ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියෝගයකට අත්සන් කළ බව ධවල මන්දිරය නිවේදනය කරයි. මෙම තීරුබදු අඩු කිරීම පසුගිය ජූලි මාසයේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී.
මාස ගණනාවක් පුරා පැවති සාකච්ඡා වලින් පසුව, එක්සත් ජනපදය සහ ප්‍රධාන ආසියානු මිත්‍රයෙකු වන ජපානය අතර මෙම ගිවිසුම විධිමත් කිරීම, ජපන් වාහන අංශයට බලපෑ අවිනිශ්චිතතාව අවම කරන අතර, එක්සත් ජනපද ව්‍යාපෘති සඳහා ජපානයෙන් ඩොලර් බිලියන 550 ක ආයෝජනයක් සඳහා වූ ගිවිසුම තහවුරු කරයි.
ජපන් වාහන සඳහා දැනට පවතින 27.5% ක තීරුබදු 15% දක්වා අඩු කිරීම, නියෝගය නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කිරීමෙන් දින හතකට පසුව ක්‍රියාත්මක වීමට නියමිතය.
මෙම විධායක නියෝගය මඟින් ජූලි මාසයේදී එකඟ වූ 15% ක තීරුබදු, දැනටමත් ඉහළ තීරුබදු වලට යටත් වන හරක් මස් වැනි භාණ්ඩ සඳහා අතිරේකව පැනවීමක් සිදු නොකරන බව සහතික කරයි. මීට පෙර 15% ට අඩු තීරුබදු වලට යටත් වූ භාණ්ඩ 15% දක්වා සකස් කෙරේ. මෙම සහනය අගෝස්තු 7 වන දින සිට අතීතයට බලපැවැත්වෙන පරිදි ක්‍රියාත්මක වේ. තවද, වාණිජ ගුවන් යානා සහ කොටස් සඳහා තීරුබදු නොමැති බවටද මෙහිදී පොරොන්දු වී ඇත.
ට්‍රම්ප්ගේ ගෝලීය නැව්ගත කිරීම් සඳහා පැනවූ බදු, ජපානයේ අපනයන පහළ හෙළා ඇති අතර, ජපන් මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින්ට දැඩි ලෙස බලපා ඇත. පසුගිය මාසයේ ටොයොටා සමාගම (Toyota) පැවසුවේ, එක්සත් ජනපදයට ආනයනය කරන මෝටර් රථ සඳහා ට්‍රම්ප් පැනවූ තීරුබදු හේතුවෙන් ඩොලර් බිලියන 10 ක පමණ පාඩුවක් අපේක්ෂා කරන බවයි.
“අවසානයේ,” ජපානයේ ප්‍රධාන වෙළෙඳ නියෝජිත රියෝසෙයි අකසාවා (Ryosei Akazawa) මාස ගණනාවක් පුරා ටෝකියෝවේ නීති සම්පාදකයින් කලකිරීමට පත් කළ වෙළෙඳ සාකච්ඡා පිළිබඳව X හි සටහනක් තබමින් ප්‍රකාශ කළේය. බ්‍රහස්පතින්දා දිනය ඔහු මෙම සාකච්ඡා සඳහා එක්සත් ජනපදයට ගිය දසවන ගමන විය.
වොෂින්ටනයේදී මාධ්‍යවේදීන් අමතමින් අකසාවා පැවසුවේ, "ජූලි 22 වන දින එකඟ වූ ගිවිසුම ස්ථිරව ක්‍රියාත්මක කිරීමක් ලෙස" විධායක නියෝගය ජපානය සාදරයෙන් පිළිගන්නා බවයි.
දකුණු කොරියාවට (South Korea) සමාන වෙළෙඳ ගිවිසුමක් සඳහා තවමත් විධායක නියෝගයක් අපේක්ෂාවෙන් සිටී. හ්‍යුන්ඩායි මෝටර් (Hyundai Motor) සහ කියා (Kia) වැනි මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින්ගේ එක්සත් ජනපද ආනයන සඳහා දැනට පවතින 25% ක තීරුබදු 15% දක්වා අඩු කිරීම මෙම ගිවිසුමට ඇතුළත් වේ.
ජපානය සම්බන්ධයෙන් නිකුත් වූ මෙම විධායක නියෝගයේ ඇති විය හැකි බලපෑම තක්සේරු කරමින් සිටින බව දකුණු කොරියානු වෙළෙඳ නිලධාරියෙක් සිකුරාදා පැවසීය.
සිකුරාදා උදෑසන ගනුදෙනු වලදී ප්‍රධාන ජපන් මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින්ගේ කොටස් සුළු වශයෙන් ඉහළ ගිය අතර, දකුණු කොරියාවේ කොටස් සුළු වශයෙන් පහත වැටී තිබුණි.
ටොයොටා සමාගම ජපානය සමඟ වෙළෙඳ ගිවිසුමක් ඇති කර ගැනීමට දැරූ උත්සාහය ට්‍රම්ප්ගේ ප්‍රශංසාවට ලක් කළේය. "ටොයොටා එක්සත් ජනපදයේ අලෙවි කරන වාහනවලින් 80% ක් පමණ උතුරු ඇමරිකාවේ නිෂ්පාදනය කරන නමුත්, මෙම රාමුව අවශ්‍ය පැහැදිලිතාව සපයයි," සමාගම නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේය.
ට්‍රම්ප්ගේ නියෝගයට අනුව, ජපානය "එක්සත් ජනපදයෙන් සහල් මිලදී ගැනීම 75% කින් කඩිනම් කිරීම... සහ එක්සත් ජනපදයේ කෘෂිකාර්මික භාණ්ඩ, විශේෂයෙන් බඩ ඉරිඟු, සෝයා බෝංචි, පොහොර, ජෛව එතනෝල් (bioethanol) (පොහොර ඇතුළුව) සහ අනෙකුත් එක්සත් ජනපද නිෂ්පාදන වාර්ෂිකව ඩොලර් බිලියන 8 ක් දක්වා වැඩි කිරීමට කටයුතු කරමින් සිටී."
මෙම ගිවිසුමේ කොටසක් ලෙස, ජපානය බෝයිං (Boeing) ගුවන් යානා 100 ක් මිලදී ගැනීමටත්, එක්සත් ජනපද සමාගම් සමඟ වාර්ෂිකව ආරක්ෂක වියදම් ඩොලර් බිලියන 14 සිට ඩොලර් බිලියන 17 දක්වා ඉහළ නැංවීමටත් ජූලි මාසයේදී ධවල මන්දිරය නිවේදනය කළේය.
ජපානය ජූලි මාසයේදී කියා සිටියේ, එක්සත් ජනපද සහල් ආනයනවල කොටස එහි දැනට පවතින රාමුව යටතේ වැඩි විය හැකි නමුත්, ගිවිසුමෙන් ජපන් කෘෂිකර්මාන්තයට හානියක් සිදු නොවන බවයි.
බ්‍රහස්පතින්දා නිකුත් වූ ට්‍රම්ප්ගේ නියෝගය මගින් නැවතත් අවධාරණය කර ඇත්තේ, එක්සත් ජනපද රජය විසින් තෝරා ගන්නා ව්‍යාපෘති සඳහා ජපාන රජය එක්සත් ජනපදයේ ඩොලර් බිලියන 550 ක් ආයෝජනය කිරීමට එකඟ වී ඇති බවයි.
2024 වසරේදී දෙරට අතර ද්වි-මාර්ග වෙළෙඳාම ඩොලර් බිලියන 230 කට ආසන්න වූ අතර, ජපානයට ඩොලර් බිලියන 70 ක වෙළෙඳ අතිරික්තයක් තිබුණි.
ජූලි මාසයේදී එක්සත් ජනපදය ජපන් මෝටර් රථ ආනයන සඳහා තීරුබදු අඩු කිරීමට එකඟ වූ නමුත්, ට්‍රම්ප් විසින් විධායක නියෝගයක් අත්සන් කිරීම ප්‍රමාද වීම නිසා එහි කාලසීමාව අවිනිශ්චිත විය.
මෙම ගනුදෙනුව යටතේ එක්සත් ජනපදයේ පස්වන විශාලතම වෙළෙඳ සහකරු වන ජපානයට, චිප්ස් සහ ඖෂධ සඳහා වොෂින්ටනය විසින් සාකච්ඡා කරන ලද සියලුම ගිවිසුම් අතරින් අඩුම තීරුබදු අනුපාතය සැමවිටම ලැබෙනු ඇති බව ජපානය කියා සිටියද, නවතම නියෝගයේ ඒ පිළිබඳව සඳහනක් නොතිබුණි.
එකඟ වූ ප්‍රතිකාරය සහතික කරන ලෙස ජපානය දිගින් දිගටම එක්සත් ජනපදයට බලපෑම් කරනු ඇති බව අකසාවා මාධ්‍යවේදීන්ට පැවසීය.
ජපානයේ රජයට අයත් බැංකු වලින් කොටස්, ණය සහ ඇපකර ආකාරයෙන් ලැබෙන ඩොලර් බිලියන 550 ක ආයෝජන පැකේජය ජූලි වෙළෙඳ ගනුදෙනමේ කොටසක් ලෙස එකඟ විය.
ගිවිසුම යටතේ ජපානය සිය කැපවීම් ක්‍රියාත්මක කිරීමට අපොහොසත් වුවහොත්, එක්සත් ජනපදය "අවශ්‍ය පරිදි මෙම නියෝගය වෙනස් කළ හැකි" බව විධායක නියෝගයේ සඳහන් වේ.
ජපානයේ දැඩි අභියෝග වලට මුහුණ දී සිටින අග්‍රාමාත්‍ය ෂිගෙරු ඉෂිබා (Shigeru Ishiba) මහතාට, ඔහුගේ පාලක පක්ෂය සඳුදා දින විශේෂ නායකත්ව මැතිවරණයක් පැවැත්වීමට ඡන්දය ප්‍රකාශ කිරීමට නියමිතව තිබේ. මෙය ඔහුගේ ධුරයෙන් නෙරපීමට හේතු විය හැකිය.
අග්‍රාමාත්‍ය ඉෂිබා බලයට පත්වීමෙන් පසු පාලක සන්ධානය පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රී මණ්ඩල දෙකෙහිම බහුතරය අහිමි කර ගත්තේ, වෙළෙඳ තීරුබදු අවිනිශ්චිතතාවයෙන් උග්‍ර වූ ජීවන වියදම ඉහළ යාම සහ දුර්වල ආර්ථික වර්ධනය පිළිබඳව ඡන්දදායකයින්ගේ කෝපය හේතුවෙනි.
මෙම වෙළෙඳ ගිවිසුම අවසන් කිරීම ඉෂිබා ට තනතුරේ රැඳී සිටීමට තර්කයක් සපයන අතර, ඔහුගේ පක්ෂය තුළින් එන විරෝධය හමුවේ ඔහුට දිගටම රැඳී සිටීමට ඇති ඉඩකඩ 60% ක් බව දේශපාලන අවදානම් උපදේශන ආයතනයක් වන යුරේසියා සමූහයේ (EurAsia Group) ඩේවිඩ් බෝලිං (David Boling) ඇස්තමේන්තු කර ඇත.
@රොයිටර්
