ශ්රී ලංකාවේ දේශපාලන කරළිය තුළ ආන්දෝලනාත්මක චරිතයක් වූ හිටපු අමාත්ය ඩග්ලස් දේවානන්ද,
වසර 24කට පෙර තමන්ට නිකුත් කළ රජයේ ගිනිඅවියක් පාතාල කල්ලි සාමාජිකයෙකු අතට පත්වීමේ සිද්ධියක් සම්බන්ධයෙන් මේ වන විට රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කර ඇත. ත්රස්තවාදය වැළැක්වීමේ පනත (PTA) යටතේ සිදුකෙරෙන මෙම විමර්ශනය, දේශපාලනඥයන් සහ සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් අතර පවතින අඳුරු සබඳතා පිළිබඳ නැවතත් කතිකාවතක් නිර්මාණය කර තිබේ.
කෙසේ වෙතත් 2001 වසරේ පැවති දරුණු යුදමය වාතාවරණය සහ ඔහුට තිබූ ජීවිත තර්ජන පිළිබඳව මෙහිදී විශේෂ අවධානයක් යොමු කළ යුතුය. මේ නිසා මෙම සිද්ධිය හුදෙක් පාතාල කල්ලියකට අවියක් සැපයීමක් ද නැතහොත් ආරක්ෂක පියවරකදී සිදු වූ අත්වැරදීමක් ද යන්න පිළිබඳව ද දැන් වාදවිවාද මතු වී තිබේ.
සිද්ධියේ පසුබිම: මාකඳුරේ මධුෂ්ගේ පාපොච්චාරණය
මෙම විමර්ශනයේ මූලාරම්භය සනිටුහන් වන්නේ 2019 වසරේදීය. ඒ එවකට මෙරට ප්රධානතම සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවෙකු ලෙස නම් කෙරුණු 'මාකඳුරේ මධුෂ්' අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ භාරයේ සිටියදී ලබාදුන් තීරණාත්මක පාපොච්චාරණයකිනි.
- ගිනිඅවිය සොයා ගැනීම: මධුෂ් ලබාදුන් තොරතුරු මත වැලිවේරිය ප්රදේශයේ බෝක්කුවක් අසල සඟවා තිබූ පිස්තෝලයක් පොලිසිය විසින් සොයාගන්නා ලදී.
- අනුක්රමික අංකය (Serial Number): එම ගිනිඅවිය පරීක්ෂා කිරීමේදී හෙළි වූයේ එය 2001 වසරේදී ශ්රී ලංකා යුද හමුදාව විසින් ඩග්ලස් දේවානන්ද ගේ පෞද්ගලික ආරක්ෂාව සඳහා නිල වශයෙන් නිකුත් කරන ලද්දක් බවයි.
- ඝාතන සම්බන්ධය: මූලික විමර්ශනවලදී අනාවරණය වී ඇත්තේ මෙම ගිනිඅවිය මනුෂ්ය ඝාතන කිහිපයකට යොදාගෙන ඇති බවයි.
අමාත්යවරයාට නිකුත් කළ 'අවි ගබඩාව'
පොලිස් වාර්තාවලට අනුව, 2001 වසරේදී ඩග්ලස් දේවානන්ද ට යුද හමුදාව විසින් අතිවිශාල ගිනිඅවි සහ පතොරම් ප්රමාණයක් නිකුත් කර ඇත.
|
අවි වර්ගය |
ප්රමාණය |
පතොරම් ප්රමාණය |
|
T-56 ස්වයංක්රීය රයිෆල් |
15 |
1500 කට අධික |
|
9mm පිස්තෝල / රිවෝල්වර |
05 |
100 කට අධික |
අතිවිශාල ගිනිඅවි ප්රමාණයක් ලබාදීමට හේතු වූ 'ඝාතන නියෝග'
ඩග්ලස් දේවානන්ද යනු එල්.ටී.ටී.ඊ (LTTE) සංවිධානයේ ඉහළම ඝාතන ලැයිස්තුවේ සිටි පුද්ගලයෙකි. ඔහුට මෙතරම් අවි ප්රමාණයක් ලබාදීමට බලපෑ ප්රධාන හේතු කිහිපයක් හඳුනාගත හැකිය:
- ඝාතන ප්රයත්න රැසක්: දේවානන්ද ඉලක්ක කර ගනිමින් එල්.ටී.ටී.ඊ. සංවිධානය මරාගෙන මැරෙන බෝම්බ ප්රහාර ඇතුළු ඝාතන ප්රයත්න 10 කට වඩා සිදුකර තිබුණි. (උදා: කලුතර බන්ධනාගාරයේදී සිදු වූ ප්රහාරය සහ කොළඹ අමාත්යාංශය ඉදිරිපිට සිදු වූ ප්රහාර).
- EPDP පක්ෂයේ ආරක්ෂාව: එවකට ඊ.පී.ඩී.පී (EPDP) පක්ෂය උතුරේ දේශපාලන කටයුතුවල නිරත වූයේ දැඩි යුදමය තර්ජන මධ්යයේය. ඔහුට නිකුත් කළ අවි 20 ම ඔහු පෞද්ගලිකව භාවිත කිරීමට නොව, ඔහුගේ සමීපතම ආරක්ෂක බලකාය (Paramilitary/MSD) සන්නද්ධ කිරීම සඳහා ලබාදුන් ඒවා බව දේශපාලන විශ්ලේෂකයෝ පෙන්වා දෙති.
- රාජ්ය අනුග්රහය: එකල පැවති රජය විසින් ඔහුට සහ ඔහුගේ පක්ෂයට රාජ්ය මට්ටමින් අවි ආයුධ සැපයූයේ එල්.ටී.ටී.ඊ. විරෝධී දේශපාලන බලවේගයක් ලෙස ඔවුන් ආරක්ෂා කරගැනීමේ උපායමාර්ගික අවශ්යතාවය මතය.
කෙසේ වුවද මෙම ගිනිඅවි භාරගැනීමේදී ඔහු ලිඛිත පොරොන්දුවක් ලබාදී ඇත්තේ ඒවා කිසිදු නීතිවිරෝධී කටයුත්තකට යොදා නොගන්නා බවටයි. එහෙත් මෙතරම් විශාල අවි ප්රමාණයක් පුද්ගලයෙකුට නිකුත් කිරීම සහ ඒවායේ වගකීම දැරීම පිළිබඳව දැන් බරපතළ ප්රශ්න මතු වී ඇත.
අවිය අතුරුදන් වීම: පාර්ශව දෙකක මතයන්
මෙම සිද්ධියේ ඇති වඩාත්ම සැකකටයුතු කරුණ වන්නේ ගිනිඅවිය තමන් සන්තකයෙන් ගිලිහී යාම පිළිබඳව දේවානන්ද මහතා කටයුතු කර ඇති ආකාරයයි.
- පොලිස් පැමිණිලි නොමැති වීම: විමර්ශන වාර්තාවලට අනුව, මෙම ගිනිඅවිය අස්ථානගත වූ බවට හෝ කිසිවෙකු සොරාගත් බවට හිටපු අමාත්යවරයා මෙතෙක් කිසිදු පොලිස් ස්ථානයකට නිල වශයෙන් පැමිණිල්ලක් කර නොමැත.
- අසතුටුදායක පිළිතුරු: රහස් පොලිසිය කළ ප්රශ්න කිරීම් හමුවේ ගිනිඅවිය පාතාලය අතට පත්වූ ආකාරය ගැන සතුටුදායක පැහැදිලි කිරීමක් කිරීමට ඔහු අපොහොසත් වී ඇත.
- සබඳතාවය: මකඳුරේ මධුෂ් තමන්ට මෙම අවිය අමාත්යවරයා ලබාදුන් බවට කළ ප්රකාශය සහ අවිය හමු වූ ස්ථානය පිළිබඳ තොරතුරු එකිනෙක ගැලපීම හේතුවෙන් දේවානන්ද මහතා සෘජු චෝදනාවට ලක්ව තිබේ.
හිටපු අමාත්යවරයාගේ පාර්ශවයේ තර්කය:
ඩග්ලස් දේවානන් ගේ සමීපතමයන් පවසන්නේ අදාළ ගිනිඅවිය අතුරුදන් වූ අවස්ථාවේදීම ඒ පිළිබඳව පොලිසිය දැනුවත් කර තිබූ බවයි.
- වසර 20කට වඩා පැරණි සිද්ධියක් බැවින් එම පැමිණිලි වාර්තා නැවත සොයාගැනීමේ ප්රායෝගික දුෂ්කරතාවයක් පවතින බව ඔවුන් පවසයි.
- අවි ආයුධ පිරික්සීම් වලදී මෙම අඩුව නිරීක්ෂණය වූ විට, ඒ පිළිබඳව නිසි බලධාරීන්ට මීට පෙරද කරුණු දක්වා ඇති බව ඔවුන්ගේ මතයයි.
අපරාධ පරීක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ (CID) ස්ථාවරය:
කෙසේ වෙතත්, CID නිලධාරීන් අධිකරණයට දන්වා සිටින්නේ:
- ගිනිඅවිය නැතිවීම පිළිබඳව කිසිදු පොලිස් ස්ථානයක නිල 'තොරතුරු පොතේ' (CIB) සටහනක් සොයා ගැනීමට මෙතෙක් නොහැකි වූ බවයි.
- එසේම, මධුෂ් වැනි සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවෙකු අතට මෙම අවිය පත්වූයේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව අමාත්යවරයාට සෘජු වගකීමක් ඇති බව විමර්ශකයෝ පවසති.
විමර්ශනයේ තීරණාත්මක ගැටලු
මෙම විශ්ලේෂණයේදී මතුවන ප්රධාන ප්රශ්න කිහිපයකි:
- අවිය හමු වූ ස්ථානය: අවිය මධුෂ්ගේ නිවසක හෝ ඔහු සන්තකයේ තිබී නොව, 2019 දී පාළු ස්ථානයක (වැලිවේරිය) සඟවා තිබියදී හමු වීම.
- සබඳතාවය: දේවානන්ද වැනි දේශපාලනඥයෙකු සහ මකඳුරේ මධුෂ් වැනි දකුණේ පාතාල කල්ලි නායකයෙකු අතර පැවති ගනුදෙනුව කුමක්ද?
- පාලනය: නිකුත් කළ අවි 20 සහ පතොරම් දහස් ගණන සම්බන්ධයෙන් වසරකට වරක් සිදුකළ යුතු 'අවි පරීක්ෂාවන්' (Annual Firearm Inspections) පසුගිය වසර 20 පුරා නිසි පරිදි සිදු නොවූයේ මන්ද?
නෛතික ක්රියාමාර්ග සහ වත්මන් තත්ත්වය
ඩග්ලස් දේවානන්ද හිටපු ඇමතිවරයා දෙසැම්බර් 26 වනදා රහස් පොලිසියට කැඳවා ප්රකාශයක් ලබාගැනීමෙන් පසු අත්අඩංගුවට ගන්නා ලදී.
- 72 පැය රැඳවුම් නියෝගය: රහස් පොලිසිය මුලින් දින 90 ක රැඳවුම් නියෝගයක් ඉල්ලා සිටියද, මහජන ආරක්ෂක අමාත්යවරයාගේ අනුමැතිය ලැබී ඇත්තේ පැය 72 ක රැඳවුම් නියෝගයකට පමණි.1
- රිමාන්ඩ් කිරීම: එම කාලය අවසානයේ ගම්පහ මහේස්ත්රාත් අධිකරණයට ඉදිරිපත් කළ හිටපු අමාත්යවරයාව 2026 ජනවාරි 9 වනදා දක්වා රක්ෂිත බන්ධනාගාරගත කිරීමට නියෝග කෙරිණි.
රජයේ ආරක්ෂාව සඳහා ලබා දෙන අවි ආයුධ සංවිධානාත්මක අපරාධකරුවන් අතට පත්වීම ජාතික ආරක්ෂාවට බරපතළ තර්ජනයකි. ඩග්ලස් දේවානන්ද ට නිකුත් කළ සෙසු ගිනිඅවි 19 සහ පතොරම් දහස් ගණනට සිදු වූයේ කුමක්ද යන්න පිළිබඳව රහස් පොලිසිය පවත්වන පුළුල් විමර්ශනයෙන් ඉදිරියේදී තවත් තොරතුරු රැසක් අනාවරණය වීමට නියමිතය. කෙසේ වුවද අදාළ අමාත්යාංශයන්හි යාවත්කාලීන ලේඛන සම්බන්ධයෙන් පවා පරිපාලනමය දෝෂයන් පැවතීම මේ හරහා ද වඩාත් හොඳින් වටහාගත හැක.
