එදත් බක් පොහොය දිනයක්!
ලක්දිව කෙළවරක නාගදීපයේ මේ මොහොතේ වාතාවරණය දැඩි ආතතියක් ගෙන තිබුණා. නොසන්සුන්තාවයක නිහඬ ඝෝෂාවක් ලක් දිවයින පුරා දෝංකාර දෙමින් පැවතුණා. බලවත් මහෝදර නාග රජු සහ ඔහුගේ බෑණා වූ චූලෝදර නාග රජු යුද්ධයක මානමින් සිටියා.
ඔවුන්ගේ ආරවුල කුමක්ද? සිංහාසනයක්!
එහෙත් එය සාමාන්‍ය සිංහාසනයක් නෙමෙයි. බලයේ හා කීර්තියේ සංකේතයක් වූ වටිනා මැණික්වලින් බැබළෙන සිංහාසනයක්.
රජවරුන් දෙදෙනාම තම පක්ෂපාතී අනුගාමිකයන්ගෙන් වට වී, අනෙකා කෙරෙහි දැඩි කෝපයක් මුදා හරිමින් සිටියා.
දිවයින වටා ඇති සාගර ජලය පවා ඉදිරියේ ඇති වියවුලෙන් කැළඹී ඇති බවක් පෙනෙන්නට තිබුණා. සාමකාමී රළ රිද්මය නාග ජනයාගේ නොසන්සුන් හැසිරීමෙන් වෙනස් වුණා. නාග ජනයාගේ කොරපොතු දිලිසෙමින් තිබුණේ කෝපයෙන්. මහා ඛේදවාචකයක් සිදුවීමට දැන් දැන් ආසන්නයි!
අහස පුරා දිළිසෙන බක් පුර පසළොස්වක සඳෙහි සුදුමැලි ආලෝකය දිවයින මෘදු එළියෙන් නාවමින් සිටියා.
එක්වරම…. වෙනස් ආකාරයේ ආලෝකයක් අහස පුරා පැතිරුණා! සන්සුන් දීප්තිමත් රුවක් ඒ ආලෝකය අතරින් දිස් වුණා.
සාධු! සාධු!! සාධු!!!
ඒ ගෞතම බුදුන් වහන්සේ.
උන්වහන්සේගේ පැමිණීම උද්ගත වෙමින් තිබුණ යුධ කුණාටුවට සාමයේ ආලෝකයක් සපයන්නාක් මෙන් වුණා.
උන්වහන්සේ අහසෙහි එහා මෙහා සැරිසරන විට, යුධ වැදී සිටි දෙපිරිස නිහඬ වුණා.
අනතුරුව එක්වරම ලක්දිව සියල්ල වැළඳ ගන්නා අන්ධකාරයක් දිවයින වසා ගත්තා. එය නාගයන් තුළ ඇති කළේ මහත් භීතියක්.
එක්වරම එම අන්ධකාරය බිඳී ගිය අතර, බුදුන් වහන්සේගෙන් විහිදෙන දීප්තිමත්, රන්වන් ආලෝකයක් දිවයින පුරා පැතිරී ගියා.
එය ඔවුන්ගේ කෝපය විනිවිද ගිය අතර, ඔවුන්ගේ අවධානය හා ගෞරවය දිනාගත් දිව්‍යමය දර්ශනයක් වුණා.
තම කෝපය මොහොතකට අමතක කළ නාග රජවරු දෙදෙනා ඉහළ අහස දෙස බලා සිටියදී ඔවුන්ගේ හදවත් යටහත් පහත් වුණා. බුදුන් වහන්සේ, උන්වහන්සේගේ හඬින් දයානුකම්පාවෙන් පිරි දේශනාවක් ආරම්භ කළා.
වෛරයේ නිෂ්ඵලභාවය, ලෞකික දේවල තාවකාලික ස්වභාවය සහ අවබෝධය හා සමගියෙන් ලැබෙන ප්‍රතිඵල ගැන දේශනා කළා.
උන්වහන්සේගේ වචන, නාගයන්ගේ කලබල වූ සිත් සන්සුන් කළා. සියලු සත්වයන්ගේ අන්තර් සම්බන්ධතාවය, ආත්මාර්ථකාමිත්වයට හා ආශාවට ඇලී සිටීමෙන් ඇතිවන දුක් වේදනා සහ අවබෝධය හා දයානුකම්පාව තුළින් විමුක්තිය ලැබීමේ මාර්ගය උන්වහන්සේ ඔවුන්ට පෙන්වා දුන්නා.
ඔවුන්ගේ කටුක ආරවුලට හේතුව වූ මැණික් ඔබ්බවන ලද සිංහාසනය, එවැනි ගැඹුරු ප්‍රඥාවක් ඉදිරියේ හදිසියේම නොවැදගත් දෙයක් බවට පත් වුණා.
බුදුන් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම්වලින් පැහැදුණු නාග රජවරු දෙදෙනාට ඔවුන්ගේ කෝපය පහව ගිය බවක් දැනුණා. ගැටුම් ඇති කර ගැනීමේ ආශාව පහව ගොස්, පසුතැවිල්ලේ හැඟීමක් සහ සාමය සඳහා වූ ආශාවක් ඔවුන් තුළ ඇති වුණා. ඔවුහු තම ආයුධ බිම තැබූ අතර, ඔවුන්ගේ හදවත් පොදු අවබෝධයකින් එකමුතු වුණා.
අනතුරුව කෘතඥතාවයේ සංකේතයක් ලෙස මහෝදර සහ චූලෝදර රජවරු මැණික් ඔබ්බවන ලද සිංහාසනය බුදුන් වහන්සේට පූජා කළා.
නමුත් ලෞකික ආශාවන්ගෙන් මිදුණු බුදුරජාණන් වහන්සේ එය මෘදු ලෙස ප්‍රතික්ෂේප කළා. ඒ වෙනුවට, උන්වහන්සේගේ පැමිණීම සහ සාමය පිළිබඳ උන්වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් සිහිපත් කිරීමක් ලෙස එය සුදුසු පරිදි තැන්පත් කරන ලෙස ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියා.
ඒ අනුව එම පූජනීය බක් පුර පසළොස්වක පොහෝ දිනයේ, මැණික් ඔබ්බවන ලද සිංහාසනය, ගැටුම්වල ගිනිදැල් නිවා දැමූ ස්ථානයේම ඉදිකළ රාජායතන ස්තූපයේ තැන්පත් කෙරුණා.
නාගදීප පුරාණ රාජමහා විහාරය මෙම ආශ්චර්යමත් සංසිද්ධියේ සාක්ෂියක් ලෙස, සාමය හා සමගියේ ආලෝකයක් ලෙස නැගී සිටියා.
අද දක්වාත්, බක් පොහෝ දිනයේදී, බැතිමතුන් මෙම පූජනීය භූමියට රැස්වන්නේ, බුදුන් වහන්සේ නාග රජවරුන්ට සාමය ගෙන ආ දිනය සහ සියල්ලන්ගේ අවබෝධය සඳහා නොමැකෙන පණිවිඩයක් තැබූ එම පූජනීය දිනය සිහිපත් කරමින්.
@බෞද්ධ සහෝදරත්ව පදනම
