ඇමරිකාවේ කොලරාඩෝ ප්‍රාන්ත ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් පසුගියදා ලබාදුන් තීන්දුවකින්,
චෙයෙන් මවුන්ටන් සත්වෝද්‍යානයේ සිටින අලි පස්දෙනෙකුට ඔවුන්ගේ නිදහස සඳහා නීතිමය ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමේ අයිතිය ප්‍රතික්ෂේප කර ඇත. මෙම තීරණයට හේතුව ලෙස අධිකරණය පෙන්වා දී ඇත්තේ අලින් මිනිසුන් නොවන බැවින් ඔවුන්ට එවැනි නීතිමය අයිතීන් නොමැති බවයි.
"මෙම විශිෂ්ට සතුන් කෙරෙහි අපගේ ගෞරවය මත මෙම තීරණය රඳා නොපවතී," යනුවෙන් අධිකරණය සඳහන් කර ඇත. "ඒ වෙනුවට, මෙහි නීතිමය ප්‍රශ්නය වන්නේ අලියෙක් පුද්ගලයෙක්ද යන්නයි. අලියෙක් පුද්ගලයෙක් නොවන බැවින්, මෙහි සිටින අලින්ට හේබියස් කෝපස් නඩුවක් ගොනු කිරීමේ අයිතිය නොමැත."
මිසි, කිම්බා, ලකී, ලුලු සහ ජම්බෝ යන අලි පස්දෙනා කොලරාඩෝ ස්ප්‍රින්ග්ස්හි චෙයෙන් මවුන්ටන් සත්වෝද්‍යානයේ සිටිති. අධිකරණය ඔවුන්ට පක්ෂව තීන්දු කර තිබුණේ නම්, සිරකරුවන්ට තම රඳවා තබා ගැනීම අභියෝගයට ලක් කිරීමට ඉඩ දෙන නීතිමය ක්‍රියාවලියක් ඔස්සේ ඔවුන්ව අලි රක්ෂිතයකට මාරු කිරීමට හැකියාව තිබුණි.
මෙම තීන්දුව 2022 දී නිව්යෝක්හි සමාන නඩුවක් සමඟ සමානතා දක්වයි. එහිදී බ්‍රොන්ක්ස් සත්වෝද්‍යානයේ හැපී නම් අලියාට එරෙහිව අධිකරණය තීන්දු කර තිබුණි. මෙම නඩු දෙකම ගොනු කර ඇත්තේ නොන්හියුමන් රයිට්ස් ප්‍රොජෙක්ට් නම් සත්ව අයිතිවාසිකම් සංවිධානය විසිනි.
අප්‍රිකාවේ වනාන්තරයන්හි උපත ලැබූ මෙම අලින්, බුද්ධිමත් හා සමාජශීලී සතුන් වන අතර වනයේදී දිනකට සැතපුම් ගණනක් ගමන් කරති. සත්වෝද්‍යානය ඔවුන්ට සිරගෙයක් වැනි බැවින් මොළයේ හානි ලක්ෂණ පෙන්නුම් කර ඇති බව සත්ව අයිතිවාසිකම් කණ්ඩායම පවසයි. ඔවුන් තවදුරටත් වනයේ ජීවත් විය නොහැකි බැවින්, එක්සත් ජනපදයේ පිළිගත් අලි රක්ෂිත දෙකෙන් එකකට මුදා හැරීමට උත්සාහ දරා ඇත.
කෙසේ වෙතත්, චෙයෙන් මවුන්ටන් සත්වෝද්‍යානය මෙයට විරුද්ධ වී ඇත. ඔවුන්ගේ වයස සැලකිල්ලට ගනිමින්, අලින් වෙනත් ස්ථානයකට ගෙන යාම සහ නව සතුන් සමඟ එක් කිරීම කෲර ක්‍රියාවක් විය හැකි බව සත්වෝද්‍යානය පවසයි. මෙම සතුන්ට විශාල රංචු සමඟ ජීවත් වීමේ පුරුද්දක් නොමැති අතර, එවැනි රංචුවකට එක්වීමේ කුසලතා හෝ කැමැත්තක් නොමැති බවද සත්වෝද්‍යානය පෙන්වා දී ඇත.
අධිකරණ තීන්දුව පිළිගත් සත්වෝද්‍යානය, මෙම නීතිමය සටන ගැන කනගාටුව පළ කර ඇත. නොන්හියුමන් රයිට්ස් ප්‍රොජෙක්ට් සංවිධානය අරමුදල් රැස් කිරීමේ අරමුණින් අධිකරණ පද්ධතිය අවභාවිතා කරන බවට චෝදනා කරයි. "සංවේදී නඩු විභාග පිළිබඳ අඛණ්ඩව ප්‍රචාරය කිරීමෙන් සහ පරිත්‍යාගශීලීන්ගෙන් දායකත්වය ඉල්ලා සිටීමෙන් ජනතාව මුළා කිරීම ඔවුන්ගේ සැබෑ අරමුණ බව පෙනේ," යැයි සත්වෝද්‍යානය ප්‍රකාශ කර සිටියේය.
නොන්හියුමන් රයිට්ස් ප්‍රොජෙක්ට් සංවිධානය පවසන්නේ මෙම නවතම තීන්දුව "පැහැදිලි අසාධාරණයක් පවත්වාගෙන යන" බවයි. අනාගත නඩුවලදී මිනිසුන්ට පමණක් නිදහසේ අයිතිය ඇති යන අදහස අධිකරණ විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ඇතැයි ඔවුහු පුරෝකථනය කරති. "අනෙකුත් සමාජ සාධාරණත්ව ව්‍යාපාරවලට මෙන්, මිසි, කිම්බා, ලකී, ලුලු, සහ ජම්බෝ යන අලින්ව ජීවිත කාලයක මානසික හා ශාරීරික දුක් වේදනාවලට යටත් කිරීමට ඉඩ දී ඇති ස්ථාපිත තත්ත්වයට අභියෝග කරන විට මුල් අවධියේ පරාජයන් අපේක්ෂා කළ හැකිය," යනුවෙන් සංවිධානය ප්‍රකාශ කර සිටියේය.
