තව වසර 10ක් තුළ ලංකාවේ හැම පවුලකට මෝටර් රථයක් ලබාගැනීමට හැකි කිරීම
වර්තමාන රජයේ අභිප්‍රාය බව පසුගියදා ජාතික ජන බලවේගයේ විධායක සභික නලින් හේවගේ පැවසීය.
මේ සඳහා විවිධ පක්ෂ විපක්ෂ කතිකාවක් නිර්මාණය වුවද එවන් වාහන ඝනත්වයකින් පසු සිදුවිය හැකි හානිය පිළිබඳ නිසිලෙස කතාබහට ලක් නොවුනි.
වර්තමාන රජය හෙට පැවැත්වෙන මහා මැතිවරණයෙන් පසු පාර්ලිමේන්තුවේ බහුතර බලය සමග ආණ්ඩුව පිහිටුවනු ඇත. එසේ පිහිටුවන ආණ්ඩුවට නිරර්ථක ලෙස ආවඩනවාට වඩා රටක් ලෙස ඉදිරියට පීඩාවකින් තොරව ජීවත්වීමට අවශ්‍ය පාරිසරික සාධක සම්බන්ධයෙන් හෝ සංවාදයක් ආරම්භ කිරීමට ප්‍රශස්ති ගී ගයමින් ආණ්ඩුව නොමග යවන්නන් සිහියට ගත යුතුව ඇත.
ඊට හොඳම උදාහරණය අපේ අසල්වැසි ඉන්දියාවය.
පෙනහළු ආසාධනය කරන අංශු පදාර්ථ
ඉන්දියාවේ අගනුවර වන දිල්ලි නගරයේ වාතයේ ගුණාත්මක භාවය දරුණු මට්ටමට පිරිහීම නිසා ඝන දුමාරයක් සහිත හිරු උදාවක ජනතාව අවදි වී ඇත.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) විසින් නිර්දේශ කරන ලද ආරක්ෂිත සීමාව මෙන් අවම වශයෙන් 30-35 ගුණයක පරිසර දූෂණ මට්ටම් ඉන්දියාවේ දිල්ලිය සහ එහි අසල්වැසි නගර අත්විඳිමින් සිටිති.
සෑම වසරකම, දිල්ලි සහ උතුරු ප්‍රාන්ත ඔක්තෝම්බර් සිට ජනවාරි දක්වා ශීත ඍතුවේ උෂ්ණත්වය, දුම, දූවිලි, අඩු සුළං වේගය, වාහන විමෝචනය සහ බෝග පිදුරු පිළිස්සීම හේතුවෙන් අනතුරුදායක ලෙස වායුගෝලය සමඟ සටන් කරයි.
විශේෂඥයන් පවසන්නේ මෙවර ඉදිරි දිනවලදී තත්ත්වය තවත් නරක අතට හැරීමට ඉඩ ඇති බවයි.
Swiss Air Quality Index (AQI) අධීක්ෂණ පද්ධතියට අනුව, බදාදා උදෑසන දිල්ලියේ ප්‍රදේශ කිහිපයක පරිසර දූෂණ මට්ටම 500 සීමාවට ළඟා වී ඇත.
AQI මගින් වාතයේ ඇති PM 2.5 ලෙසද හැඳින්වෙන අංශු පදාර්ථ මට්ටම මනිනු ලබයි. මෙම කුඩා අංශු පෙණහලුවලට ඇතුළු වී රෝග රාශියක් ඇති කරන බව පැවසේ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයට අනුව, AQI අගය 100 හෝ ඊට අඩු වාතය ආශ්වාස කිරීම සඳහා යහපත් යැයි සලකනු ලබන අතර, 400-500 පරාසයේ පැවතීමෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ ප්‍රදේශයක වායු දූෂණ මට්ටම් "දරුණු" බවයි.
මේ අතර නොයිඩා සහ ගුර්ගෝන් යන චන්ද්‍රිකා නගර ද AQI මට්ටම් 500 සීමාවට ළඟා වී ඇත.
උතුරු ප්‍රාන්ත කිහිපයක් පසුගිය සති කිහිපය තුළ විෂ සහිත වාතය සහ අඳුරු වටාපිටාවක් අත්විඳිමින් සිටී.
මේ නිසා අඩු දෘෂ්‍යතාවයක් හේතුවෙන් දිල්ලියට සහ ඉන් පිටවන ගුවන් ගමන් අවලංගු කිරීම හෝ ප්‍රමාද වීම පිළිබඳ වාර්තා තිබේ.
දුමාරය කෙතරම් ඝනද යත් එය අභ්‍යවකාශයේ සිට පවා දිස්වන්නේ යැයි පැවසේ. දින කිහිපයකට පෙර, නාසා ආයතනය උතුරු ඉන්දියාවේ සහ අසල්වැසි පකිස්ථානයේ සමහර ප්‍රදේශ ගිල ගන්නා දුමාරයේ චන්ද්‍රිකා ඡායාරූප බෙදා හැර තිබුණි.
විෂ සහිත වාතය මිනිසුන්ගේ සෞඛ්‍යයට ද බලපායි.
දිල්ලි සහ අවට නගරවල අන්තර්ජාල LocalCircles විසින් කරන ලද සමීක්ෂණයකින් හෙළි වූයේ පසුගිය සති තුන තුළ දූෂණය හේතුවෙන් අවම වශයෙන් පවුල්වලින් 81% ක් එනම් එක් පවුලකින් එක් සාමාජිකයෙකු සෞඛ්‍ය ගැටලුවලින් පෙළෙන බව වාර්තා කළ බවයි.
ප්‍රතිචාර දැක්වූවන්ගෙන් තුනෙන් එකකට වඩා කියා සිටියේ ඔවුන් එම කාලය තුළ කැස්ස සිරප් මිලදී ගත් බවයි.
දිල්ලි රජයේ ක්‍රියාකාරී සැලැස්ම මගින් ගල් අඟුරු සහ දර භාවිතය මෙන්ම හදිසි නොවන සේවා සඳහා ඩීසල් උත්පාදක භාවිතය සම්බන්ධ සියලුම ක්‍රියාකාරකම් තහනම් කර ඇති නමුත් එමගින් විෂ සහිත මට්ටමේ දූෂණයෙන් නගරය බේරා ගෙන නැත.
මේ නිසා හැකිතාක් ගෘහස්ථව රැඳී සිටින ලෙසත් වාහන විමෝචනය අවම කිරීම සඳහා පොදු ප්‍රවාහනය භාවිතා කරන ලෙසත් බලධාරීන් නිවැසියන්ගෙන් ඉල්ලා තිබේ.
ස්විට්සර්ලන්තය පදනම් කරගත් වායු තත්ත්ව නිරීක්ෂණ කණ්ඩායමකට අනුව 2023 දී ලෝකයේ වඩාත්ම දූෂිතම අගනුවර වූයේ දිල්ලි නගරයයි.
එමෙන්ම අසල්වැසි බංග්ලාදේශය සහ පකිස්ථානයට පසුව ලොව තුන්වන වඩාත්ම දූෂිත රට ලෙස ඉන්දියාව ශ්‍රේණිගත කර ඇති බව IQAir පවසයි.
ඉන්දියාවේ නගර කිහිපයක වායු දූෂණය බරපතළ ගැටලුවකි.
ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රවීණයන් පවසන්නේ ශීඝ්‍ර කාර්මිකකරණය සහ පාරිසරික නීති දුර්වල ලෙස ක්‍රියාත්මක වීම රට තුළ පරිසර දූෂණය ඉහළ යාමට බලපා ඇති බවයි.
පසුගිය දශක කිහිපය තුළ ඉන්දියාව බොහෝ සංවර්ධනයන් සිදුකර ඇති නමුත් දුර්වල කාර්මික නියාමනය යනු කර්මාන්තශාලා දූෂණ පාලනය කිරීමේ පියවරයන් අනුගමනය නොකිරීමයි.
එමෙන්ම වේගවත් ඉදිකිරීම් ද දූෂණ මට්ටම ඉහළ යාමට දායක වී ඇත.
@BBC පුවත ඇසුරිනි.
